Các y bác sĩ khối y tế dự phòng đến từng nhà, tiếp xúc từng người để điều tra, xác minh và lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm Covid-19.

Đối đầu với nguy cơ “giặc giấu mặt”

Chốt kiểm soát tại cầu Vàng Chua (xã Bình Dương, TX Đông Triều).

Việt Nam đang phải đối mặt với nguy cơ lây nhiễm dịch Covid-19 từ nhiều hướng, nhiều nguồn, đặc biệt là việc lây nhiễm trong cộng đồng. 

Tại Quảng Ninh, dù chưa ghi nhận ca dương tính Covid-19 trong giai đoạn này, nhưng nguy cơ lây nhiễm rất cao, khi mà các tỉnh xung quanh như Hải Dương, Bắc Giang, Lạng Sơn đã có ca bệnh Covid-19 lây nhiễm trong cộng đồng.

TX Đông Triều cửa ngõ phía Tây của tỉnh, nơi tiếp giáp với tỉnh Hải Dương đang là ổ dịch Covid-19, từ ngày 18/8, toàn bộ hệ thống y tế tại Đông Triều đã được kích hoạt, phối hợp với các lực lượng chức năng thực hiện công tác phòng, chống dịch, nhằm ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập vào địa bàn. Góp sức vào công tác ngăn chặn dịch bệnh, Trung tâm Y tế (TTYT) TX Đông Triều đã cử 20 nhân viên y tế tham gia thực hiện khai báo y tế, đo thân nhiệt cho tất cả người vào tỉnh tại 2 chốt kiểm soát cầu Vàng Chua (xã Bình Dương) và cầu Đá Vách (phường Mạo Khê). 

Nhân viên y tế TTYT TX Đông Triều làm việc tại chốt kiểm soát cầu Vàng Chua (xã Bình Dương, TX Đông Triều) nơi tiếp giáp với tỉnh Hải Dương.

Công việc dù vất vả, nhưng với tinh thần trách nhiệm, các y bác sĩ luôn túc trực, bám chặt địa giới. Bởi họ hiểu rằng, nếu không kiểm soát chặt chẽ, lơ là, chủ quan, chỉ cần để một ca bệnh từ ngoài lọt vào thì không chỉ ngành Y tế mà cả tỉnh sẽ vất vả gấp bội.

Ghi nhận tại chốt kiểm soát cầu Vàng Chua (xã Bình Dương) tại cổng ra/vào tỉnh, sau khi được lực lượng chức năng ra hiệu lệnh dừng xe, lần lượt từ tài xế đến người đi trên xe phải xuống để kiểm tra thân nhiệt và tiến hành khai báo y tế... 

Những ngày qua, thời tiết mưa nắng thất thường khiến cho công việc của các lực lượng chức năng, trong đó có các y bác sĩ ở tuyến đầu chống Covid-19 càng thêm vất vả khi phải mặc bộ đồ bảo hộ nóng bức. Họ luôn thấm đẫm mồ hôi khi mặc đồ bảo hộ tới 8 giờ trong mỗi ca làm việc.

“Lượng người qua lại đông, nên hầu như chúng tôi phải làm việc liên tục. Cuốn vào guồng công việc, nhiều lúc chúng tôi cũng quên đi sự bí bách, khó chịu của bộ đồ bảo hộ. Chúng tôi thường đùa nhau rằng đang được xông hơi miễn phí” - Điều dưỡng viên Thân Văn Cảnh, TTYT TX Đông Triều làm việc tại chốt kiểm soát cầu Vàng Chua, chia sẻ.

Hướng dẫn người dân khai báo y tế.

Trước đó, các y bác sĩ của TTYT TX Đông Triều đã được điều động tham gia điều tra, giám sát, lấy mẫu xét nghiệm cho những người ở Đông Triều trở về từ vùng dịch trong cả nước. Trong đợt dịch này, những người trở về từ vùng dịch như Đà Nẵng, Hải Dương, Lạng Sơn... hầu hết được cách ly theo dõi tại nhà. Điều này đồng nghĩa với việc “ai cũng có thể là F0”, tiềm ẩn nguy cơ cao đối với cộng đồng nói chung, nhân viên y tế nói riêng.

Chỉ trong 4 ngày, 8 nhân viên y tế của TYTT TX Đông Triều đã lấy mẫu xét nghiệm tại nhà của gần 600 người trở về từ Đà Nẵng. Với công việc lấy mẫu, bắt buộc kỹ thuật viên phải tiếp xúc rất gần, thực hiện nhiều thao tác trực tiếp, dễ gây kích ứng, khiến người được lấy mẫu hắt hơi, khạc nhổ, nôn… nên nguy cơ lây nhiễm rất cao.

Không quản mưa, nắng, cán bộ y tế TTYT TX Đông Triều đến từng nhà dân để lấy mẫu xét nghiệm cho tất cả những người trở về từ vùng dịch trong nước.

Bác sĩ Trần Thị Chính, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh - Y tế công cộng và An toàn vệ sinh thực phẩm, TTYT TX Đông Triều, cho biết: Với sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám đốc và sự phối hợp nghiêm túc của các khoa, phòng, công tác phòng, chống dịch đã được chuẩn bị chu đáo, đáp ứng tốt nhất và đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế khi làm nhiệm vụ. Mỗi vị trí một nhiệm vụ khác nhau, công việc dù vất vả, nguy cơ lây nhiễm cao, nhưng đội ngũ nhân viên y tế của Trung tâm luôn hết mình vì công việc, với mục tiêu cao nhất là ngăn chặn lây nhiễm dịch bệnh vào cộng đồng.

Truy vết và cách ly kịp thời

Nhân viên y tế TTYT TP Hạ Long điều tra, truy vết nhanh từng trường hợp trở về từ vùng dịch.

Được “tập dượt” qua “trận chiến” trước đó, đội ngũ nhân viên y tế tại TTYT TP Hạ Long không còn quá bỡ ngỡ khi dịch diễn biến phức tạp trở lại. 23 giờ ngày 27/7 khi nhận được thông báo tại phường Hùng Thắng có người từ Bệnh viện Đà Nẵng (nơi có bệnh nhân mắc Covid-19) trở về, các y bác sĩ TTYT TP Hạ Long đã lập tức lên đường thực hiện truy vết, lẫy mẫu bệnh phẩm chuyển đến Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (CDC) thực hiện xét nghiệm.

Chị Trần Thị Thu Hà, cán bộ lấy mẫu xét nghiệm, chia sẻ: “Việc truy vết, lấy mẫu xét nghiệm sớm cho các trường hợp nghi ngờ mắc Covid-19 có ý nghĩa vô cùng quan trọng nhằm giảm nguy cơ lây bệnh trong cộng đồng. Vì vậy dù vào thời gian nào thì khi được huy động, chúng tôi đều nhanh chóng lên đường thực hiện nhiệm vụ”.

Nhân viên y tế TTYT TP Hạ Long điều tra, truy vết nhanh từng trường hợp trở về từ vùng dịch.

Hạ Long là địa phương có số lượng người trở về từ Đà Nẵng nhiều nhất tỉnh, với hơn 1.000 người. Nhân lực mỏng, địa bàn rộng, nên công tác lấy mẫu cho người nghi mắc Covid-19 cũng hết sức căng thẳng, vất vả. Một số trường hợp nguy cơ cao có liên quan đến những ổ dịch mà Bộ Y tế thông báo, các y, bác sĩ của TTTY TP Hạ Long không quản ngày đêm, mưa nắng và sự nguy hiểm của bản thân, đến từng nhà, tiếp xúc từng người để điều tra, xác minh và lấy mẫu xét nghiệm.

Với gần 1.000 trường hợp trở về từ Đà Nẵng, các y bác sĩ đã thực hiện lấy mẫu xét nghiệm nhanh tại các trạm y tế và hoàn thành chỉ trong thời gian 4 ngày. Bác sĩ Đoàn Thị Toan, Phó Giám đốc TTYT TP Hạ Long, cho biết: “Dù lực lượng mỏng, lại chủ yếu là phụ nữ, khối lượng công việc nhiều, áp lực lớn, môi trường làm việc tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm cao, nhưng tất cả đều nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ”.

Việc đảm bảo an toàn cho bản thân, cộng đồng, luôn được các nhân viên y tế đặt lên hàng đầu.

Bên cạnh đó, TTYT TP Hạ Long cũng điều động 8 nhân viên y tế luân phiên theo dõi sức khỏe cho các chuyên gia từ nước ngoài đến Việt Nam làm việc, đang được cách ly y tế tại FLC Hạ Long. Mỗi ngày, các y bác sĩ thực hiện 2 lần đo thân nhiệt và khám sức khỏe cho vài trăm lượt người. Đồng thời lấy 2 lần mẫu xét nghiệm Covid-19 cho những trường hợp này.

Công tác theo dõi tình trạng sức khỏe ban đầu tại khu cách ly phải thực hiện chặt chẽ, đảm bảo. Khi phát hiện công dân có triệu chứng sớm của bệnh, phải can thiệp y tế kịp thời, chuyển sang Bệnh viện cách ly để theo dõi, điều trị.

Tại TP Móng Cái, từ khi dịch xuất hiện đến nay, các y bác sĩ dự phòng cũng phải căng mình thực hiện nhiệm vụ cách ly y tế cho người nghi mắc Covid-19 tại 10 cơ sở lưu trú trên địa bàn. Đến nay, họ đã theo dõi cách ly y tế cho trên 3.300 người.

Sau 14 ngày cách ly, các y bác sĩ TTYT TP Móng Cái kiểm tra sức khỏe cho công dân đủ điều kiện sẽ được trở lại cộng đồng.

Tại khách sạn Centre Way, 2 nhân viên y tế của TTYT TP Móng Cái được bố trí trực 24/24 giờ mỗi ngày để theo dõi sức khỏe cho những người cách ly. Đồng thời thực hiện phun khử trùng toàn bộ khu cách ly hằng ngày. Họ đã làm việc liên tục 5 tháng tại đây. Bác sĩ Nguyễn Văn Thức (TTYT TP Móng Cái), chia sẻ: “Khi được giao nhiệm vụ, tôi cũng giống như tất cả mọi người ở Trung tâm đều sẵn sàng. Bây giờ mình mà né tránh thì ai sẽ có mặt ở những nơi gian khó”.

Tuy không trực tiếp tham gia điều trị cho bệnh nhân, nhưng công việc những người làm công tác y tế dự phòng tại các TTYT tuyến huyện trên mặt trận chống dịch Covid-19 vô cùng quan trọng. Bởi việc xác định đúng, khoanh vùng gọn, dập dịch thật nhanh, truy vết kịp thời và thực hiện cách ly triệt để đối với những bệnh nhân có nguy cơ sẽ góp phần quan trọng kiểm soát dịch bệnh, hạn chế được sự lây lan ra cộng đồng, bảo vệ sự an toàn và sức khỏe nhân dân.

Nhân viên y tế TTYT TP Móng Cái làm việc tại Khách sạn Hòa Bình, nơi cách ly y tế cho công dân từ nước ngoài trở về Việt Nam.

Tuyệt đối không bỏ sót nguy cơ

Xét nghiệm virus SARS-CoV-2 tại CDC Quảng Ninh.

Diễn biến dịch bệnh trong nước phức tạp với nhiều tỉnh, thành xuất hiện ca bệnh dương tính. Bên cạnh việc truy vết, cách ly, công tác xét nghiệm hiệu quả, tuyệt đối không bỏ sót nguy cơ cũng được ngành Y tế Quảng Ninh khẩn trương thực hiện. Điều khá yên tâm là ở đợt dịch trước, đội ngũ xét nghiệm của Quảng Ninh đã khẳng định được năng lực chuyên môn và đang tiếp tục trau dồi, nâng cao kỹ năng để đáp ứng những tình huống dịch phức tạp mới.

Bởi vậy, dù trước đó có chỉ đạo thực hiện xét nghiệm nhanh cho những trường hợp trở về từ Đà Nẵng nhưng sau khi xem xét tình hình, tỉnh đã quyết định thực hiện lại toàn bộ bằng phương pháp RT-PCR (kỹ thuật sinh học phân tử) để xét nghiệm Covid-19 chính xác nhất. Lúc này, các cán bộ xét nghiệm của CDC Quảng Ninh đã phải nhanh chóng nâng công suất xét nghiệm lên hàng nghìn mẫu mỗi ngày.

CDC Quảng Ninh thực hiện xét nghiệm sàng lọc Covid-19 bằng máy tách chiết tự động.

Theo bác sĩ Ninh Văn Chủ, Giám đốc CDC Quảng Ninh, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, F0 mất dấu, nguy cơ dịch lây lan rộng, nguồn lực xét nghiệm còn hạn chế, ngày 7/8, Bộ Y tế đã cho phép các địa phương thực hiện gộp mẫu xét nghiệm Covid-19. Đây cũng là phương thức được nhiều nước áp dụng, trong đó có CDC Hoa Kỳ. Do đó, CDC Quảng Ninh đã thực hiện gộp mẫu xét nghiệm Covid-19 và đã thực hiện được gần 1.700 mẫu xét nghiệm/ngày.

Để bảo đảm an toàn cho nhân dân, Sở Y tế đã chỉ đạo mở rộng đối tượng chỉ định xét nghiệm. Tất cả những người đến khám bệnh có biểu hiện nghi ngờ hoặc tiền sử dịch tễ chưa rõ ràng đều được chỉ định ngay xét nghiệm Covid-19. Nhất là với các đối tượng có nguy cơ như người mắc bệnh về phổi, người già có bệnh nền, bệnh nhân ung thư, bệnh nhân chạy thận nhân tạo... đều được xét nghiệm Covid-19.

Bệnh viện Đa khoa tỉnh triển khai thực hiện xét nghiệm Covid-19 từ tháng 8/2020.

Theo chỉ đạo của tỉnh và Sở Y tế, ngoài CDC Quảng Ninh, các bệnh viện: Đa khoa tỉnh, Bãi Cháy, Sản Nhi và Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí cũng nhanh chóng vào cuộc xét nghiệm Covid-19 trên diện rộng. Trong tháng 8/2020, 4 đơn vị đã xét nghiệm cho hơn 3.500 người. Riêng CDC, từ đầu mùa dịch đến nay đã xét nghiệm cho trên 23.000 người.

Xác định đây là cuộc chiến lâu dài, đội ngũ y tế dự phòng trên địa bàn tỉnh vẫn kiên trì tuyên truyền tới người dân hiểu rõ nguyên nhân, diễn biến, các triệu chứng của bệnh; các biện pháp phòng ngừa, ổn định tư tưởng, không gây hoang mang, lo sợ, nhưng cũng không chủ quan, lơ là với dịch. Họ được ví như những chiến sĩ thầm lặng trên mặt trận phòng chống dịch, không quản ngại khó khăn, nguy hiểm để bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng