Cách sử dụng khẩu trang để tránh 'rước họa vào thân'

Chưa có nghiên cứu khẳng định khả năng phòng bệnh vượt trội của khẩu trang hoạt tính so với khẩu trang y tế. Ảnh: PL

Nhiều chủng loại

Để bảo vệ sức khỏe, tránh khói bụi và cả để làm đẹp, nhiều người dân, nhất là các chị em từ lâu đã sử dụng khẩu trang như một vật bất ly thân mỗi khi đi ra đường. Tuy nhiên, trước một “rừng” khẩu trang, từ khẩu trang vải thông thường đến khẩu trang y tế, khẩu trang than hoạt tính, rồi cả khẩu trang chuyên dụng N95… nhiều “thượng đế” không biết nên chọn và dùng khẩu trang như thế nào cho đúng cách.

“Khẩu trang y tế loại mỏng, màu xanh dùng 1 lần phải bỏ, nên tôi thường mua mấy khẩu trang vải để sử dụng luân phiên cho cả bản thân và con nhỏ. Thế nhưng, tôi luôn băn khoăn vì không rõ như vậy có đảm bảo sức khỏe cho mẹ và con không?”, chị Nguyễn Thanh Thủy, Khu tập thể 8/3, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội chia sẻ.

Theo BS Nguyễn Trung Cấp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khẩu trang vải thường được may từ 2 lớp vải, chỉ ngăn được một phần các giọt bắn nên có giá trị rất ít trong việc phòng lây truyền bệnh qua đường hô hấp. Khẩu trang này chủ yếu giúp người sử dụng tránh hít phải các hạt bụi, khói khi đi lại ngoài đường.

“Khẩu trang y tế hay còn gọi là khẩu trang phẫu thuật tuy mỏng nhưng thường được làm bằng 3 lớp vải không dệt và tiệt trùng kỹ càng. Loại này thường có các nếp gấp và một thanh chì giúp khẩu trang ôm khít vào mặt người đeo. Khẩu trang y tế có thể ngăn được hầu hết các giọt bắn nên có thể giúp chúng ta phòng ngừa được nhiều bệnh lây truyền qua giọt nhỏ nhưng không ngăn được lây truyền qua không khí”, BS Nguyễn Trung Cấp cho biết.

Hiện nay, trên thị trường, nhiều nhà sản xuất còn quảng cáo về khẩu trang hoạt tính ngăn ngừa khí thải độc hại và vi khuẩn… Tuy nhiên, theo BS Trung Cấp, thực tế chưa có nghiên cứu nào chứng minh khả năng phòng bệnh vượt trội của chúng so với khẩu trang y tế, trong khi giá cả 2 loại khẩu trang này khá chênh lệch.

Khẩu trang N95 là loại khẩu trang có cấu tạo đặc biệt, không chỉ ngăn ngừa được giọt nhỏ mà còn ngăn ngừa đến 95% số nhân giọt bắn và không khí. Nhờ vậy khả năng phòng bệnh của loại khẩu trang này cao hơn rất nhiều lần so với các loại khẩu trang khác.

Sử dụng khẩu trang đúng cách

Theo BS Nguyễn Trung Cấp, do đặc tính và khả năng phòng bệnh của từng loại khẩu trang khác nhau, nên việc sử dụng khẩu trang cũng phải phù hợp để người sử dụng tránh bị mắc thêm bệnh.

Cụ thể, khi sử dụng khẩu trang vải thông thường, nên chọn loại có 2 màu để dễ phân biệt được mặt trong và mặt ngoài khi đeo. Lưu ý, cần phải thường xuyên giặt khẩu trang mỗi ngày một lần để tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn ẩn náu và phát triển.

Khẩu trang y tế sẽ giúp bảo vệ, ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua giọt nhỏ nhưng không ngăn được các bệnh lây truyền qua không khí. Do đó, loại khẩu trang này được khuyến cáo sử dụng khi vào bệnh viện, khi tiếp xúc, chăm sóc bệnh nhân trong thời gian không quá lâu.

Nhưng khi đeo khẩu trang y tế chú ý phải đảm bảo che được mũi, miệng và cằm; thanh kim loại uốn ngang khít với sống mũi. Khẩu trang này làm bằng vải không dệt nên chỉ dùng được một lần, nếu tiết kiệm bằng cách giặt đi rồi dùng lại sẽ không còn tác dụng phòng bệnh.

Trong các cơ sở y tế, còn khuyến cáo sử dụng khẩu trang N95 chuyên dụng giúp ngăn ngừa cả bệnh lây truyền qua giọt nhỏ bắn và qua không khí. Loại khẩu trang này thường được chỉ định cho các nhân viên y tế phải trực tiếp chăm sóc, tiếp xúc gần với bệnh nhân có bệnh lây truyền qua không khí trong khoảng thời gian dài hơn.

“Điều hết sức lưu ý không chạm tay vào mặt ngoài khẩu trang vì đây là nơi bị vấy bẩn bởi các giọt bắn, giọt nhỏ, bụi , vi khuẩn… Đặc biệt, không được đeo lộn mặt ngoài về phía mũi, miệng người sử dụng”, BS Trung Cấp nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia y tế, những người có cơ địa nhạy cảm, dễ bị kích ứng, viêm xoang… tuyệt đối không được sử dụng khẩu trang không rõ nguồn gốc, bán tràn lan ngoài vỉa hè. Chưa nói đến việc chất lượng khẩu trang sẽ ảnh hưởng đến đường hô hấp trong quá trình sử dụng, mà những loại khẩu trang bày bán trên lề đường, góc phố rất mất vệ sinh, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.

Tốt nhất, để bảo vệ sức khỏe, tránh mua phải khẩu trang kém chất lượng, nhất là khẩu trang y tế giả, người tiêu dùng cần chọn sản phẩm rõ nguồn gốc của các cơ sở uy tín. Với khẩu trang y tế vẫn được bán trong hộp thì cần lưu ý trên vỏ hộp phải ghi rõ số lô, ngày sản xuất, hạn sử dụng, địa chỉ sản xuất, dấu kiểm định chất lượng…