Dùng thuốc như thế nào cho đúng?
Nói theo cách y học, sự sử dụng dược phẩm theo kiểu này gọi là sự không tuân thủ (non-compliance) và sự không tuân thủ này gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe của người sử dụng thuốc.
Sự sử dụng dược phẩm không đúng theo hướng dẫn ở người cao tuổi càng gây nguy hiểm đến sức khỏe hơn nhóm người khác. Trước hết, nhóm người cao niên thường sử dụng nhiều thuốc hơn những nhóm người khác. 80% số người trên 65 tuổi trở lên đều có ít nhất một căn bệnh mãn tính nào đó, cũng có nghĩa là phải dùng một số loại dược phẩm trong một khoảng thời gian dài (thậm chí suốt quãng đời còn lại). Theo nhiều nghiên cứu thì sự không tuân thủ trong sử dụng thuốc càng tăng khi người bệnh đã sử dụng thuốc để điều trị một chứng bệnh nào đó trong một khoảng thời gian quá lâu. Sự không tuân thủ trong sử dụng thuốc càng làm tăng khả năng xảy ra sự tương tác giữa dược phẩm với dược phẩm và giữa dược phẩm với thực phẩm với những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Hơn nữa, người cao tuổi rất dễ nhạy cảm với những tác phản ứng phụ của thuốc, một khi điều này xảy ra, những phản ứng phụ càng trở nên nguy hiểm hơn.
Dưới đây là những sai lầm trong sử dụng dược phẩm thường xảy ra ở nhóm người cao tuổi và những phương hướng nhằm để tránh những sai lầm này.
Sử dụng thuốc đúng theo những gì được bác sĩ kê toa và hướng dẫn là một việc làm vô cùng quan trọng để có được tính an toàn và hiệu quả. Sự sử dụng thuốc không đúng theo chỉ dẫn có thể gây quá liều thuốc hoặc thiếu liều thuốc theo nhiều cách thức và theo nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như sự ngưng sử dụng kháng sinh một cách đột ngột do bệnh nhân cảm thấy đã khỏe trở lại, điều này sẽ làm cho vi khuẩn không bị diệt tận gốc và bệnh có thể quay trở lại, nhưng lúc này, con vi khuẩn “tái xuất giang hồ” này đã có thể trở thành một con vi khuẩn kháng thuốc.
Một sai lầm khác trong sử dụng thuốc ở người cao niên là sử dụng thuốc 2 lần (do quên), hoặc giữa 2 lần sử dụng thuốc không đúng khoảng thời gian mà thầy thuốc đã chỉ định. Cũng có nhiều bệnh nhân quá mệt mỏi đến nỗi... không buồn uống thuốc, cũng có thể không chuẩn bị đủ thuốc đúng yêu cầu do hoàn cảnh tài chính cũng như không tìm ra phương tiện giao thông để đến nhà thuốc.
ũng có một số bệnh nhân tự quyết định gia giảm liều lượng thuốc vì nghĩ rằng... không cần thiết phải dùng quá nhiều như thế. Vài bệnh nhân cứ dùng rồi ngưng rồi lại dùng một loại dược phẩm nào đó xem như là một sự... “trải nghiệm”. Ngược lại cũng có một số bệnh nhân tự tăng liều thuốc vì nghĩ rằng “càng nhiều thì càng tốt”.
Để sử dụng dược phẩm một cách an toàn, hiệu quả và đúng đắn thì người sử dụng thuốc cần có một kiến thức tối thiểu về những loại dược phẩm mà mình đang sử dụng, cần hiểu sự tương tác giữa dược phẩm với đồ ăn, thức uống (nhất là rượu bia) chẳng hạn như loại kháng sinh tetracycline không được dùng chung với sữa hoặc các sản phẩm được chế biến từ sữa bởi vì tetracycline sẽ bị “vịn” bởi calcium có trong sữa và sẽ bị giảm tác động. Những loại dược phẩm trị đau khớp phải cần uống khi bụng no để không bị kích ứng dạ dày, hoặc là có rất nhiều loại dược phẩm sẽ “nổi loạn” khi được dùng chung với rượu.
Một vấn nạn thường xảy ra khi sử dụng dược phẩm ở nhóm người cao tuổi là một bệnh nhân thường đi khám ở nhiều bác sĩ khác nhau. Mỗi bác sĩ cho một loại thuốc riêng, khi uống chung sẽ gây ra sự tương tác thuốc. Hậu quả là chưa chữa được bệnh này đã rước thêm nhiều bệnh khác. Trong khi bác sĩ thì cứ chắc mẩm rằng bệnh nhân uống thuốc đúng như mình đã chỉ dẫn mà không biết bệnh nhân đã hoặc đang dùng thuốc này với những loại thuốc khác.
Sự sử dụng dược phẩm sai phổ biến là... mượn toa của bệnh nhân khác để mua thuốc. Nên nhớ rằng thuốc ai lấy uống, cho dù triệu chứng bệnh có giống nhau nhưng nguyên nhân gây bệnh khác nhau và phương hướng trị liệu cũng khác nhau. Cho dù chung bệnh, chung triệu chứng nhưng đáp ứng với thuốc của mỗi người cũng hoàn toàn khác nhau.
Có nhiều bệnh nhân lớn tuổi rất... khó tính đến nỗi không thèm đi khám bệnh, tự tin vào khả năng tự chữa bệnh của mình và tự mua thuốc để dùng. Điều này cực kỳ nguy hiểm vì có thể ảnh hưởng đến tính mạng, nếu không chết tức thì cũng “ôm” bệnh hậu dài lâu.
Nên sử dụng hộp chia thuốc để tránh uống nhầm
Có rất nhiều cách nhằm giúp người cao niên sử dụng thuốc một cách an toàn và hiệu quả bằng cách thông báo cho bác sĩ biết tất cả các loại thuốc mà người bệnh đang sử dụng, bao gồm các thuốc được kê từ bác sĩ khác, từ nha sĩ, từ lương y...
Cần thông báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết khi nhận thấy những dấu hiệu lạ sau khi sử dụng thuốc. Người sử dụng cùng lúc nhiều lọai thuốc hoặc sử dụng một loại thuốc trong thời gian dài cần phải yêu cầu bác sĩ thẩm định lại.
Khi một loại thuốc mới được kê toa (loại thuốc mà người bệnh chưa bao giờ sử dụng), người bệnh cần phải hỏi rõ thầy thuốc các thông tin về thuốc như điều kiện bảo quản thuốc, tương tác thuốc, tác dụng phụ và nhưng điều cần phải làm khi tác dụng phụ hoặc sự tương tác thuốc xảy ra.
Sở Y tế Quảng Ninh chỉ đạo các đơn vị y tế chủ động phòng chống rét đậm, rét hại kéo dài
Thực hiện Công điện số 07/CĐ-TTg ngày 26/01/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động phòng, chống rét đậm, rét hại kéo dài; công văn số 557/BYT-MT ngày 03/02/2025 về việc tăng cường hướng dẫn các biện pháp bảo vệ sức khỏe người dân trước ảnh hưởng của rét đậm, rét hại; văn bản số 265/UBND-KTTC ngày 28/01/2025 của Ủy ban Nhân dân tỉnh về việc chủ động biện pháp phòng, chống rét đậm, rét hại kéo dài trên địa bàn tỉnh.
Ngộ độc rượu và cách phòng tránh ngộ độc rượu
Thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán, người dân thường tổ chức các buổi hội họp ăn uống, liên hoan, tất niên, gặp mặt đầu xuân, tham gia các lễ hội, do vậy nhu cầu sử dụng rượu bia trong những ngày này gia tăng, số trường hợp phải nhập viện do say rượu, ngộ độc rượu vì thế cũng cao hơn so với các dịp khác trong năm.
Phòng ngừa những bệnh thường gặp trong mùa đông xuân
Thời tiết đông xuân lạnh ẩm không chỉ tạo điều kiện cho các loại virus, vi khuẩn phát triển mà còn làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh, đặc biệt là các bệnh lây truyền qua đường hô hấp và tiêu hóa; thời điểm này thường diễn ra nhiều lễ hội, mọi người gia tăng tiếp xúc gần nên có nguy cơ bùng phát dịch bệnh càng cao. Mọi người cần trang bị một số kiến thức cơ bản về dịch bệnh mùa đông xuân như:
Bệnh sởi nguy hiểm như thế nào?
Bệnh sởi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi, có khả năng bùng phát thành dịch lớn do khả năng lây lan mạnh qua đường hô hấp.
Khám sức khỏe định kỳ: phát hiện sớm trầm cảm, rối loạn lo âu ở người cao tuổi
Trầm cảm và rối loạn lo âu là hai vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến, đặc biệt đáng chú ý ở nhóm người cao tuổi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 4-5% người trưởng thành trên toàn cầu đang chịu ảnh hưởng từ những rối loạn này. Đáng báo động, tỷ lệ mắc bệnh gia tăng theo tuổi tác, đặc biệt ở nữ giới. Tuy nhiên, nhiều người cao tuổi thường coi nhẹ những triệu chứng này, cho rằng chúng là biểu hiện tự nhiên của tuổi già. Điều này dẫn đến việc chậm trễ trong thăm khám và điều trị, gây tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, làm suy giảm chất lượng cuộc sống, thậm chí rút ngắn tuổi thọ.
Bệnh sa sút trí tuệ: Nguyên nhân, biểu hiện, cách điều trị và phòng bệnh
Sa sút trí tuệ là một hội chứng được đặc trưng bởi sự suy giảm nhiều chức năng cao cấp của vỏ não mà không có rối loạn ý thức. Các triệu chứng này gây suy giảm và trở ngại đáng kể cho các hoạt động nghề nghiệp, xã hội và cả các hoạt động sống hàng ngày của người bệnh.
Tập thể dục cường độ cao có tốt cho người cao tuổi không?
Ai cũng biết rằng tập thể dục giúp ích cho cả cơ thể và trí óc, nhưng những bài tập cường độ cao ngắt quãng (HIIT) giúp tăng cường sức khoẻ não bộ lâu dài, tốt hơn hẳn so với những bài tập cường độ thấp ở những người cao tuổi.
3 điều cần biết về bệnh phì đại tuyến tiền liệt
Phì đại tuyến tiền liệt là tình trạng tuyến tiền liệt bị gia tăng kích thước bất thường, gây khó chịu cho bệnh nhân ở khu vực quanh bàng quang, đường tiểu. Đây là bệnh lý thường gặp ở nam giới lớn tuổi, có thể gây ảnh hưởng nhiều tới tâm lý và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Những bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi
Tuổi càng cao thì sức khỏe càng yếu do cơ chế thoái hóa tự nhiên và nhiều chức năng cơ thể suy giảm, trong đó có chức năng đề kháng. Do đó, người cao tuổi rất dễ mắc bệnh và thường trở thành mạn tính, kéo dài và hay tái phát.
Đặt lịch hẹn tư vấn!
Chuyên gia của chúng tôi sẽ liên hệ trực tiếp với bạn.
- Sở Y tế Quảng Ninh chỉ đạo các đơn vị y tế chủ động phòng chống rét đậm, rét hại kéo dài
- CHÀO MỪNG KỶ NIỆM 95 NĂM NGÀY THÀNH LẬP ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM (3/2/1930-3/2/2025)
- Thông tư quy định định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ y tế dự phòng về lĩnh vực phòng, chống bệnh do ký sinh trùng, côn trùng tại cơ sở y tế công lập
- Hướng dẫn lựa chọn, bảo quản và tiêu dùng thực phẩm trong dịp tết nguyên đán Ất tỵ 2025
- Ngộ độc rượu và cách phòng tránh ngộ độc rượu
- Kế hoạch tăng cường công tác y tế đảm bảo đón Tết Nguyên Đán Ất Tỵ 2025