Khoa Ký sinh trùng – Côn trùng là khoa đầu mối thực hiện các nhiệm vụ phòng chống chống bệnh sốt rét, các bệnh do ký sinh trùng và phòng chống côn trùng truyền bệnh trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

I. Lịch sử hình thành và phát triền

Khoa Ký sinh trùng – Côn trùng (tiền thân là khoa Sốt rét – Ký sinh trùng và Côn trùng) được đổi tên và đi vào hoạt động vào tháng 6 năm 2018 sau khi sáp nhập Trung tâm Kiểm soát bệnh tật theo Quyết định 1468/QĐ-UBND ngày 27/4/2018 của UBND tỉnh Quảng Ninh.

II. Lãnh đạo qua các thời kỳ

* Năm 1995 – 1997:

- Trưởng Khoa: Bs. Cấn Thị Cúc

- Phó trưởng khoa: Bs. Nguyễn Văn Hùng

* Năm 1998 – 2004:

Trưởng Khoa: Bs. Nguyễn Văn Hùng

Phó trưởng khoa: không có

* Năm 2005 – 2014:

- Trưởng Khoa: Bs. Nguyễn Văn Hùng

- Phó trưởng khoa: Bs. Trần Minh Thái

* Năm 2014 – 2015:

- Trưởng Khoa: Bs. Nguyễn Văn Hùng

- Phó trưởng khoa: Bs. Bùi Thiện Thuật

* Năm 2016 – 2017:

- Trưởng Khoa: Bs. Bùi Thiện Thuật

- Phó trưởng khoa: Ths. Nguyễn Thị Bích Hường

* Năm 2018 – 2022:

- Trưởng Khoa: Ths. Nguyễn Thị Bích Hường

- Phó trưởng khoa: không có

* Năm 2023 – 2025:

- Trưởng Khoa: Ths. Nguyễn Thị Bích Hường

- Phó trưởng khoa: Ths. Đỗ Phương Anh

                       

                                                                            Thạc sĩ Nguyễn Thị Bích Hường,                                                     Thạc sĩ Đỗ Phương Anh,

                                                                                  Trưởng khoa KST - CT                                                            Phó Trưởng khoa KST - CT

III. Nhân lực 

- Tổng số: 08 cán bộ viên chức gồm:  01 Thạc sĩ YTCC, 02 Thạc sĩ YHDP, 01 Bác sỹ YHDP, 01 Cử nhân YTCC, 02 điều dưỡng đại học, 01 Điều dưỡng cao đẳng.

Tập thể khoa Ký sinh trùng - côn trùng

IV. Cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện có 

- Diện tích: Khoa KST-CT được bố trí tại các tầng 5, 6 và kho tại tầng hầm trong tòa nhà với tổng diện tích khoảng 280 m².

- Trang thiết bị : Khoa có tổng số 29 trang thiết bị (6 thiết bị văn phòng, 23 thiết bị chuyên dụng), các thiết bị được quản lý, sử dụng hiệu quả và bảo dưỡng định kì theo quy định.

V. Thành tích nổi bật

VI. Hoạt động chuyên môn/ Chỉ đạo tuyến

1. Hoạt động chuyên môn:

- Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và báo cáo các hoạt động phòng, chống bệnh sốt rét, ký sinh trùng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh;

- Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và báo cáo các hoạt động về phòng, chống côn trùng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh;

- Tổ chức thực hiện và phối hợp kiểm tra, giám sát việc thực hiện các hoạt động về hóa chất và chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng và y tế trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh;

- Phối hợp chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác thông tin, truyền thông giáo dục sức khoẻ về phòng chống các bệnh do ký sinh trùng, côn trùng;

- Giám sát thành phần loài, mật độ, tỷ lệ và các yếu tố liên quan của muỗi và bọ gậy truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản...Nhận định, dự báo tình dịch và đưa ra các biện pháp phòng, chống dịch hiệu quả.

- Phối hợp thực hiện tư vấn, khám, chẩn đoán và điều trị bệnh ký sinh trùng, bệnh sốt rét tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh;

- Phối hợp y tế các tuyến điều trị dự phòng, quản lý ca bệnh sốt rét, ca bệnh nhiễm ký sinh trùng tại cộng đồng;

- Tổ chức thực hiện, tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học về lĩnh vực phòng chống bệnh ký sinh trùng, côn trùng truyền bệnh;

- Phối hợp các Viện đầu ngành tham gia các chương trình đào tạo, hợp tác quốc tế các chương trình, kỹ thuật và dự án thuộc lĩnh vực phòng chống ký sinh trùng, côn trùng truyền bệnh;

- Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật cho đội ngũ cán bộ y tế làm công tác phòng chống bệnh ký sinh trùng, Côn trùng tại các tuyến y tế cơ sở.

2. Chỉ đạo tuyến

VII. Công tác đào tạo tuyến cơ sở

- Hàng năm khoa đều thực hiện từ 1-3 nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cấp cơ sở, kết quả đề tài có ứng dụng thực tiễn cao, giúp việc lập kế hoạch và áp dụng các biện pháp phòng chống bệnh ký sinh trùng, côn trùng hiệu quả tại cộng đồng.

- Khoa tích cực tham gia các cuộc điều tra, nghiên cứu khoa học của các Viện Trung ương về lĩnh vực Ký sinh trùng – Côn trùng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Phối hợp Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương xây dựng đề cương 01 nhiệm vụ Khoa học và Công nghệ cấp tỉnh (đang thực hiện).

- Tăng cường phối hợp các Viện Trung ương triển khai đào tạo, hợp tác quốc tế các chương trình, kỹ thuật và dự án thuộc lĩnh vực phòng chống ký sinh trùng, côn trùng truyền bệnh.

IX. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIẾN

+ Đào tạo nội bộ nhân lực hiện có tại khoa thực hiện thành thạo các kỹ thuật chuyên môn: Kỹ thuật làm tiêu bản, kỹ thuật làm nhãn định loại loài, kỹ thuật bảo quản, lưu trữ tiêu bản côn trùng truyền bệnh.

+ Đào tạo 05 cán bộ về kỹ thuật thử sinh học, thử kháng hóa chất đối với côn trùng truyền bệnh và nghiên cứu khả năng truyền bệnh của côn trùng y học, nghiên cứu về sinh thái, phân bố, độ nhạy cảm với hóa chất của các véc tơ truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản.

+ Đào tạo 03 bác sỹ nâng cao năng lực chuyên môn tư vấn, khám, chẩn đoán, điều trị bệnh ký sinh trùng phục vụ cho hoạt động dịch vụ.

+ Đào tạo 03 cán bộ khoa nâng cao kỹ thuật diệt côn trùng chuyên biệt Mối, kiến, gián... phát triển, mở rộng dịch vụ phun diệt côn trùng.

+ Đào tạo nhân lực hiện có tại khoa hoàn thiện các chứng chỉ chuyên môn, chứng chỉ hành nghề trong lĩnh vực ký sinh trùng, côn trùng.

2. Phát triển các hoạt động chuyên môn, kỹ thuật theo chức năng nhiệm vụ

2.1. Hoạt động phòng, chống côn trùng, phòng chống bệnh sốt rét

- Duy trì các hoạt động điều tra, giám sát véc tơ định kỳ, giám sát ổ dịch.

- Giữ vững thành quả loại trừ bệnh sốt rét trong toàn tỉnh

- Thực hiện giám sát trọng điểm tại các vùng nguy cơ về thành phần loài, mật độ, tỷ lệ và các yếu tố liên quan của muỗi và bọ gậy truyền bệnh sốt xuất huyết, ve mò mạt truyền bệnh ... nhận định, đánh giá và đưa ra các biện pháp phòng, chống dịch bệnh hiệu quả tại cộng đồng.

- Nghiên cứu khả năng truyền bệnh của côn trùng y học, nghiên cứu về sinh thái, phân bố, độ nhạy cảm với hóa chất của các véc tơ truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản...

2.2. Hoạt động phòng chống ký sinh trùng

 - Tiếp tục xây dựng, duy trì, củng cố và phát triển hệ thống giám sát phòng chống bệnh ký sinh trùng từ tuyến tuyến tỉnh đến y tế cơ sở trong toàn tỉnh.

 - Tiếp tục thực hiện hoạt động điều tra, giám sát trọng điểm bệnh ký sinh trùng thường gặp tại 13 huyện/TX/TP trên địa bàn tỉnh, đánh giá mức độ lưu hành của nhóm bệnh ký sinh trùng như bệnh giun truyền qua đất, bệnh giun đường ruột, bệnh sán lá truyền qua thức ăn, bệnh ký sinh trùng truyền từ động vật sang người, bệnh do nấm, đơn bào…xây dựng và hoàn thành bản đồ dịch tễ bệnh và nhóm bệnh ký sinh trùng thường gặp tại Quảng Ninh.

 - Thực hiện điều tra trọng điểm tại cộng đồng phát hiện bệnh sán lá truyền qua thức ăn và một số bệnh ký sinh trùng thường gặp khác: Ấu trùng giun đũa chó mèo, sán dây lợn, giun lươn, các loại đơn bào ký sinh...Triển khai tẩy sán lá gan nhỏ định kỳ 1 lần/ năm tại các vùng dịch tễ trên địa bàn tỉnh.

 - Duy trì, phát triển dịch vụ khám, chẩn đoán, điều trị bệnh ký sinh trùng.

 - Phối hợp tăng cường các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe đảm bảo trên 80% người dân tại các vùng dịch tễ được tiếp cận với các thông tin truyền thông phòng chống các bệnh ký sinh trùng.

2.3. Hoạt động duy trì, phát triển Bảo tàng KST – CT Y học

- Tiếp tục xây dựng bảo tàng Ký sinh trùng - Côn trùng y học tại Quảng Ninh giai đoạn 2026 -2030.

- Thường quy triển khai hoạt động thu thập mẫu côn trùng, ký sinh trùng gây bệnh tại các điểm giám sát, các khu vực ổ dịch... làm tiêu bản phục vụ công tác trưng bày, lưu trữ và nghiên cứu khoa học.

- Tăng số lượng loài, phân loại, định loại, theo dõi phát hiện các loài côn trùng, ký sinh trùng gây bệnh mới.

- Xây dựng bản đồ dịch tễ phân bố của từng loài côn trùng truyền bệnh theo vùng miền trên địa bàn tỉnh.

- Phát triển bảo tàng Ký sinh trùng - Côn trùng y học trở thành bảo tàng nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực Ký sinh trùng - Côn trùng Y học duy nhất của tỉnh Quảng Ninh, tạo ra một không gian tham quan, kết nối các ban ngành đoàn thể, cộng đồng và các chuyên gia trong nước và quốc tế, phát triển công tác đào tạo, tập huấn về chuyên môn cho các đơn vị y tế, trường đại học, cao đẳng y tế.

- Ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý mẫu vật, trình chiếu mô tả, chú thích mẫu vật trong bảo tàng.

2.4. Nghiên cứu khoa học, chuyển đổi số

- Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến kỹ thuật ứng dụng trong lĩnh vực phòng chống ký sinh trùng, côn trùng.

- Tăng cường phối hợp các Viện Trung ương triển khai đào tạo, hợp tác quốc tế các chương trình, kỹ thuật và dự án thuộc lĩnh vực phòng chống ký sinh trùng, côn trùng truyền bệnh.

Một số hình ảnh hoạt động khoa Ký sinh trùng - côn trùng: