Không chủ quan với bệnh Tăng huyết áp

Phóng viên: Xin bác sĩ cho biết về Huyết áp và bệnh Tăng huyết áp? bệnh THA có khác bệnh Cao huyết áp không? Khi nào thì được gọi là bệnh Tăng huyết áp?
Bác sĩ CKI Đoàn Thị Hạnh: Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch để đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của động mạch.
Tăng huyết áp hay Cao huyết áp được gọi chung là Tăng huyết áp; xảy ra khi áp lực máu lên các thành động mạch cao hơn so với bình thường. Đây là một bệnh lý mãn tính, bạn có thể mắc tăng huyết áp trong nhiều năm trước đó mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Mặc dù không có triệu chứng, nhưng về lâu dài bạn có thể mắc các biến chứng trầm trọng do tăng huyết áp như: suy tim, đột quỵ, tai biến mạch máu não,…
Theo Hiệp hội Tim mạch Việt Nam: Tăng huyết áp là khi huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg.
Một số loại Tăng huyết áp chủ yếu, bao gồm:
Tăng huyết áp vô căn (hay nguyên phát, bệnh tăng huyết áp): không có nguyên nhân cụ thể, chiếm đến 95% các trường hợp, phần lớn gặp ở người trưởng thành, cao tuổi;
Tăng huyết áp thứ phát (Tăng huyết áp có nguyên nhân là một số bệnh ở thận, động mạch, bệnh van tim và một số bệnh nội tiết…; cần chú ý để tìm nguyên nhân, đặc biệt là THA ở một số người trẻ tuổi (<30 tuổi)
Tăng huyết áp khi mang thai, bao gồm tăng huyết áp thai kỳ và tiền sản giật: Cảnh báo một số nguy cơ tim mạch trong giai đoạn mang thai.
Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: xảy ra khi huyết áp tâm thu của một người liên tục cao hơn ngưỡng 140 mmHg, trong khi huyết áp tâm trương lại nằm trong ngưỡng cho phép (dưới 90 mmHg). 
Cơn tăng huyết áp là biến thể nguy hiểm nhất, xảy ra khi huyết áp tăng độtngột đến mức cấp tính (180/120 mmHg hoặc cao hơn).
Tăng huyết áp kháng trị: Nếu bác sĩ đã kê đơn ba loại thuốc điều trị tăng huyết áp khác nhau (trong đó có thuốc lợi tiểu) nhưng huyết áp của bệnh nhân vẫn ở mức cao.
Tăng huyết áp áo choàng trắng một số bệnh nhân có trị số huyết áp đo tại phòng khám, bệnh viện cao hơn so với khi đo ở nhà từ 10-15 mmHg. Tuy không nguy hiểm bằng các biến thể khác nhưng tăng huyết áp áo choàng trắng là dấu hiệu báo trước, rằng bệnh nhân có nguy cơ bị tăng huyết áp trong tương lai.

Điều trị bệnh nhân THA tại phòng khám đa khoa CDC Quảng Ninh

Phóng viên: Xin bác sĩ cho biết thêm về các biểu hiện, nguyên nhân của bệnh Tăng huyết áp (THA).
Bác sĩ CKI Đoàn Thị Hạnh: Có nhiều nguyên nhân gây ra tăng huyết áp, tùy thuộc vào người bệnh mắc tăng huyết áp nguyên phát hay tăng huyết áp thứ phát.
Tăng huyết áp nguyên phát: để chỉ các trường hợp không xác định được nguyên nhân gây bệnh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên kết giữa thể tăng huyết áp này với một số yếu tố nguy cơ như: Di truyền, Ăn quá nhiều muối ăn, Lạm dụng rượu bia, Thừa cân, béo phì, Ít vận động thân thể, Sự lão hóa, Hút thuốc, Căng thẳng tinh thần, Bệnh rối loạn hô hấp trong lúc ngủ: bệnh ngưng thở khi ngủ
Tăng huyết áp thứ phát: để chỉ các trường hợp xác định được nguyên nhân chủ yếu gây nên tăng huyết áp: 
Bệnh thận cấp hoặc mạn tính: viêm cầu thận cấp/mạn, viên thận kẽ, sỏi thận, thận đa nang, thận ứ nước, suy thận. 
Hẹp động mạch thận. U tủy thượng thận (Pheocromocytome). 
Cường Aldosterone tiên phát (Hội chứng Conn). 
Hội chứng Cushing’s. - Bệnh lý tuyến giáp/cận giáp, tuyến yên. 
Do thuốc, liên quan đến thuốc (kháng viêm non-steroid, thuốc tránh thai, corticoid, cam thảo, hoạt chất giống giao cảm trong thuốc cảm/thuốc nhỏ mũi …). 
Hẹp eo động mạch chủ. 
Bệnh Takayasu. 
Nhiễm độc thai nghén. 
Ngừng thở khi ngủ. 
Yếu tố tâm thần … 
Phóng viên: Xin bác sĩ cho biết cách phòng tránh và điều trị bệnh THA?
Bác sĩ CKI Đoàn Thị Hạnh: 

Nguyên tắc chung:

Tăng huyết áp là bệnh mạn tính nên cần theo dõi đều, điều trị đúng và đủ hàng ngày, điều trị lâu dài. 
Mục tiêu điều trị là đạt “huyết áp mục tiêu” và giảm tối đa “nguy cơ tim mạch”. “Huyết áp mục tiêu” cần đạt là < 140/90 mmHg và thấp hơn nữa nếu người bệnh vẫn dung nạp được. Nếu nguy cơ tim mạch từ cao đến rất cao thì huyết áp mục tiêu cần đạt là < 130/80 mmHg. Khi điều trị đã đạt huyết áp mục tiêu, cần tiếp tục duy trì phác đồ điều trị lâu dài kèm theo việc theo dõi chặt chẽ, định kỳ để điều chỉnh kịp thời. 
Điều trị tích cực ở bệnh nhân đã có tổn thương cơ quan đích. 
Các phương pháp chữa trị Tăng huyết áp bao gồm các biện pháp tích cực thay đổi lối sống và điều trị THA bằng thuốc:
Các biện pháp tích cực thay đổi lối sống: áp dụng cho mọi bệnh nhân để ngăn ngừa tiến triển và giảm được huyết áp, giảm số thuốc cần dùng … 
Chế độ ăn hợp lý, đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng: 
+ Giảm ăn mặn (< 6 gam muối hay 1 thìa cà phê muối mỗi ngày).
+ Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi. + Hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol và axít béo no. 
Tích cực giảm cân (nếu quá cân), duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể BMI từ 18,5 đến 22,9 . 
Cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ. 
Hạn chế uống rượu, bia: số lượng ít hơn 3 cốc chuẩn/ngày (nam), ít hơn 2 cốc chuẩn/ngày (nữ) và tổng cộng ít hơn 14 cốc chuẩn/tuần (nam), ít hơn 9 cốc chuẩn/tuần (nữ). 1 cốc chuẩn chứa 10g ethanol tương đương với 330ml bia hoặc 120ml rượu vang, hoặc 30ml rượu mạnh. 
Ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào. 
Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: tập thể dục, đi bộ hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày. 
Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh; cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý. 
Tránh bị lạnh đột ngột. 
Sử dụng thuốc điều trị cao huyết áp: cần sử dụng đúng theo hướng dẫn của bác sĩ; dùng thuốc thường xuyên để bình ổn huyết áp. Điều trị tăng huyết áp là điều trị cả đời, không tự ý ngừng điều trị. 
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn bác sĩ đã chia sẻ những thông tin về bệnh THA!