Các loại rau trái quen thuộc như khế, me, cải bó xôi, cà rốt, cà chua... đều có chứa axit oxalic, một loại chất được các chuyên gia cho là rất độc hại cấm sử dụng trong thực phẩm.
Theo Tiến sĩ Từ Việt Phú,
Viện Công nghệ sinh học - Công nghệ thực phẩm Trường Đại học Bách khoa Hà Nội,
không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhưng việc hấp thụ thường xuyên axit
oxalic vào người là nguyên nhân chính gây nên căn bệnh sỏi thận. Vì vậy các bác
sĩ thường khuyên bệnh nhân sỏi thận nên tránh hoặc hạn chế ăn uống các thực phẩm
có chứa axit oxalic.
Trong thực phẩm hàng
ngày, axit oxalic thường ở lượng thấp nên không gây ra tác hại ngay lập tức.
Tuy nhiên nếu dùng ở lượng lớn, aixt oxalic dễ làm kích thích niêm mạc ruột và ở
liều nguyên chất còn có thể gây ngộ độc cấp, thậm chí tử vong (khoảng 22g đối với
người nặng 60 kg).
Tiến sĩ Phú cho biết,
trong tự nhiên, axit oxalic có thể tìm thấy nhiều trong các loại thực phẩm rau
củ quả mà chúng ta hấp thụ hàng ngày như khế, chanh, nho, me, củ cải đường, ca
cao, cải bó xôi, lá chè, cải thìa, cần tây... Cảm giác dễ nhận biết khi ăn thực
phẩm chứa axit oxalic là có vị chua, chát hoặc hơi nhẫn nơi đầu lưỡi.
Theo đó, thực phẩm chứa
axit oxalic trong tự nhiên thường được chia làm 4 nhóm cơ bản:
- Thực phẩm nhiều
protein: Các thực phẩm như đậu phộng, bơ đậu phộng, đậu nành, đậu hũ, hạt dẻ, hạt
thông... đều chứa nhiều oxalat, là chất góp phần tạo nên axit oxalic.
- Các loại rau, củ: Cây cải
thìa, rau diếp, đậu bắp, củ cải đường, bồ công anh, cây mù tạc đều chứa hàm lượng
axit oxalic rất cao. Rau cần tây, đậu xanh, tiêu xanh, cà chua, cà rốt, cà tím,
khoai lang, quả bí, rau dền.. cũng nhiều axit oxalic.
- Thực phẩm làm từ lúa
mì: Ngũ cốc, bánh mì, bột mì.
- Nhóm thực phẩm gồm
chocolate, trà, cola, nước ép việt quốc, các loại cocktail pha từ rượu mạnh và
nước hoa quả, sữa chua.
Axit oxalic vừa được các
nhà khoa học TP HCM khuyến cáo là hóa chất độc hại không được dùng trong chế biến
thực phẩm. Đầu tháng 7, trong 7 mẫu bún tươi, bánh canh, thực phẩm làm từ gạo lấy
ngẫu nhiên ở các điểm bán nhỏ lẻ ngoài thị trường, Chi cục An toàn thực phẩm TP
HCM phát hiện 2 mẫu chứa aixt oxalic với hàm lượng 54,5 và 304 mg trong một kg.
Giáo sư - Tiến sĩ Chu Phạm
Ngọc Sơn, Chủ tịch Hội Hóa học TP HCM, đại diện Công ty cổ phần dịch vụ khoa học
công nghệ sắc ký Hải Đăng cho biết, trong quá trình xét nghiệm, công ty này
cũng phát hiện một số mẫu thực phẩm làm từ gạo có axit oxalic.
Về mặt hóa học, Chủ tịch
Hội Hóa học TP HCM cho rằng axit oxalic rất có hại cho sức khỏe của con người.
Vào cơ thể, chúng có xu hướng kết tủa khi gặp dinh dưỡng có chứa canxi. Nếu sử
dụng lâu dài thực phẩm có chứa aixt oxalic, sự kết tủa này sẽ có hại cho thận
gây sỏi thận hoặc đọng lại các khớp xương. Theo suy đoán của tiến sĩ Sơn, người
sản xuất bún, bánh canh... cho axit oxalic vào sản phẩm có thể để tẩy trắng, chống
ôi.
Tiến sĩ Nguyễn Tấn Bỉnh,
Giám đốc Sở Y tế TP HCM, phó chủ tịch thường trực Ban An toàn vệ sinh thực phẩm
TP HCM nhận định, axit oxalic và tinopal là những chất độc hại tuyệt đối cấm
dùng trong thực phẩm. Ban sẽ tiếp tục rà soát, chấn chỉnh tình trạng này và sẽ
công bố theo đúng quy trình. Những cơ sở vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm.
