Da dễ bị nhiễm độc

TS.BS Vũ Nguyệt Minh - Phó trưởng khoa Tế bào gốc, BV Da liễu Trung ương cho biết, da chiếm khối lượng rất lớn trên cơ thể và nó cũng là một cơ quan của cơ thể tương tự như tim, gan, thận…. Vì thế các cơ quan khác bị nhiễm độc thì da cũng bị nhiễm độc. Song quá trình nhiễm độc của da thường dễ và nhanh hơn các cơ quan khác do da bao phủ bên ngoài cơ thể, tiếp xúc trực tiếp với môi trường, khi môi trường bên ngoài không đảm bảo thì da lại càng dễ bị nhiễm độc.

Theo TS. Minh, có 2 nguyên nhân chính khiến cho da bị nhiễm độc là tiếp xúc trực tiếp (như công nhân trong môi trường làm việc với các hóa chất độc hại như chì, than…). Có 4 chất độc cho cơ thể mà da rất dễ bị ngộ độc đó là: Arsen, cadmium, chì và thủy ngân. Trong đó, tại Bệnh viện Da liễu Trung ương hay gặp nhất là các bệnh nhân nhiễm độc từ nguồn nước sinh hoạt có chứa arsen.

Khảo sát nguồn nước ở đồng bằng sông Hồng và thành phố Hà Nội của các chuyên gia Việt Nam và Thụy Sỹ cho thấy: nồng độ arsen từ 0,1- 810 μg/l, có 27% giếng có nồng độ arsenic vượt quá nồng độ an toàn 10 μg/l do Tổ chức Y tế thế giới quy định.

Ngoài ra, công nhân làm nghề luyện kim, khai mỏ, sản xuất kính… hoặc uống thuốc điều trị hen phế quản cổ truyền có nguy cơ cao nhiễm arsen. Arsen lắng đọng tại tổ chức giàu keratin như móng, tóc và da, gây ra biểu hiện sừng dạng điểm dày trên bàn tay, chân, thậm chí là ung thư da.

Da là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với môi trường, khi môi trường bên ngoài không đảm bảo thì da lại càng dễ bị nhiễm độc. Ảnh minh họa.

Nguyên nhân thứ 2 là do chế độ ăn uống, thuốc men… Thời gian gần đây, người ta nhắc nhiều tới vấn đề nhiễm độc chì trong thuốc. Đặc biệt là chì có trong các loại thuốc cam, thuốc tưa lưỡi gây ngộ độc hay gặp ở trẻ em. Chì còn có trong một số loại sơn, sản xuất ắc quy, thủy tinh, đồ tráng men… Oxit chì hấp thu dễ dàng qua da. Ngộ độc chì gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thần kinh trung ương và nhiều cơ quan khác.

Với nhiễm độc thủy ngân, theo BS. Nguyệt Minh thường là do ăn các loại cá sống ở tầng đáy của đại dương. Cá loại cá càng to thì nguy cơ nhiễm độc thủy ngân càng lớn. Bên cạnh đó, trẻ em có thể vô tình tiếp xúc với thủy ngân khi ngậm nhiệt kế thủy ngân bị vỡ, thủy ngân bốc hơi dễ dàng ở nhiệt độ phòng có thể tấn công vào hệ thần kinh trung ương, phổi, viêm miệng, viêm ruột…

Một chất độc cho da được nhắc tới nhiều đó chính là khói thuốc lào, thuốc lá. Chất cadmium có trong thuốc lá do nhiễm từ nguồn đất cũng là một chất độc cho cơ thể, và tất nhiên nó cũng gây hại cho da.

Cách nào trị nhiễm độc cho da?

Hiện nay trên mạng xã hội và các spa, thẩm mỹ viện quảng cáo rất nhiều về phương pháp hút chì thải độc tố cho da với những lời quảng cáo "có cánh" để "làn da sạch không tì vết", "hút chì thải độc điều trị mụn tốt nhất"... Tuy nhiên, Giám đốc BV Da liễu Trung ương Nguyễn Văn Thường khẳng định, hút chì, thải độc trên da mặt không có cơ sở khoa học.

“Thải chì chỉ là "chiêu trò" câu khách của các cơ sở làm đẹp hiện nay, không có chuyện chì được hút đen đầy mặt như các spa đang quảng cáo". 

Chăm sóc da từ khi còn trẻ sẽ giúp da đẹp và khỏe hơn.

Một biện pháp khác cũng hay được nhắc đến đó là detox thải độc cho da. Tuy nhiên theo BS. Nguyệt Minh, con người sinh sống trong môi trường chịu tác động rất lớn của tia UVA, UVB và các yếu tố ô nhiễm khác. Các ảnh hưởng từ môi trường, đặc biệt là ánh sáng này làm da sinh ra các gốc tự do gây độc cho tế bào da và dẫn đến ung thư da, lão hóa da.

Khái niệm thải độc hiện nay hay nhắc đến là chống lại gốc tự do do chính cơ thể sinh ra. Các thực phẩm detox hiện nay chủ yếu là có các thành phần trung hòa gốc tự do như vitamin C, vitamin E, glutathione, acetyl cysteine,… giảm thiểu các chất này tác hại lên cơ thể.

Còn trong trường hợp nếu như bị nhiễm chất độc như arsen, chì, cadmium hay thủy ngân…. từ môi trường vào cơ thể thì cách phòng tránh tốt nhất là phát hiện yếu tố nguy cơ và tránh tiếp xúc. Trong trường hợp này nếu dùng detox vitamin E, vitamin C là không cao bằng việc cách ly với nguồn nhiễm.

Có thể dùng các loại vitamin hỗ trợ quá trình đào thải chất độc ví dụ: Vitamin E, kẽm có lợi trong quá trình đào thải Asen; vitamin C có lợi trong quá trình đào thải thủy ngân qua mồ hôi…

Để có được làn da đẹp, khỏe mạnh, PGS.TS Nguyễn Văn Thường khuyến cáo, chị em cần chú ý chăm sóc da ngay từ khi còn trẻ (khoảng 26 - 27 tuổi).

Đối với nam giới quá trình lão hoá chậm hơn nên việc chăm sóc da có thể bắt đầu khi 31 - 32 tuổi.

Việc chăm sóc da hàng ngày đơn giản nhất là uống nhiều nước, tăng cường ăn rau xanh, trái cây, ngủ đủ giấc và bôi kem chống nắng từ 2 - 3 tiếng/lần, bôi trước khi đi ra ngoài đường 30 phút.

Đặc biệt, vào thời điểm mùa hè cần hạn chế ra ngoài trời nắng, nếu phải ra ngoài nên mặc áo chống nắng, đội mũ rộng vành, đeo kính để bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.