Ung thư có thể phát triển ở hai vùng khác nhau của lưỡi. Ung thư lưỡi phát triển ở phía trước của lưỡi, trong khi ung thư ở phía sau của lưỡi sau được gọi là ung thư vòm.

Các triệu chứng của ung thư miệng có thể bao gồm:

• các mảng đỏ hoặc trắng (bạch sản miệng) xuất hiện trên niêm mạc miệng hoặc lưỡi

• nốt mụn và nốt loét không liền ở miệng

• đau họng hoặc đau khi nuốt

• cảm giác có thứ gì đó mắc lại trong cổ họng

• đau lưỡi

• khan giọng

• khó cử động hàm hoặc lưỡi

• đau cổ hoặc tai

• răng lung lay

• sưng ở một vùng nào đó kéo dài hơn ba 3 tuần

• u cục trong miệng

• dày niêm mạc miệng

• răng giả không còn vừa

Nhiều dấu hiệu sớm của ung thư miệng có thể khó phát hiện, vì vậy mọi người có thể không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khi ung thư phát triển ban đầu.

Những người có nhiều nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng, chẳng hạn như những người hút thuốc hoặc uống rượu nhiều, nên cảnh giác với bất kỳ dấu hiệu sớm nào. Họ cũng nên định kỳ đi khám bác sĩ hoặc nha sĩ để kiểm tra miệng và phát hiện bệnh kịp thời.

Các triệu chứng của ung thư lưỡi

Loại ung thư lưỡi phổ biến nhất được gọi là ung thư biểu mô tế bào vảy. Tế bào vảy là những tế bào mỏng, phẳng có trên bề mặt da và lưỡi, ở niêm mạc của đường tiêu hóa và hô hấp, và ở niêm mạc miệng, cổ họng, tuyến giáp và thanh quản.

Các triệu chứng chính của ung thư lưỡi là lưỡi đau và hình thành nốt loét trên lưỡi. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• đau ở hàm hoặc họng

• đau khi nuốt

• cảm giác như có thứ gì đó bị mắc trong họng

• cứng lưỡi hoặc hàm

• gặp vấn đề nuốt hoặc nhai thức ăn

• mảng đỏ hoặc trắng hình thành trên niêm mạc miệng hoặc lưỡi

• vết loét ở lưỡi không liền

• tê trong miệng

• chảy máu lưỡi mà không có lý do

• u cục trên lưỡi không biến mất

Các triệu chứng của ung thư lưỡi tương tự như các bệnh ung thư miệng khác, và chúng cũng có thể không rõ ràng trong giai đoạn đầu của bệnh.

Cũng có người có một số triệu chứng này mà không bị ung thư lưỡi hoặc ung thư miệng khác.

Các giai đoạn

Các bác sĩ phân loại hầu hết các loại ung thư thành các giai đoạn tùy theo mức độ ung thư hiện diện nhiều hay ít và liệu nó đã lan rộng hay di căn sang các bộ phận khác của cơ thể hay chưa.

Hệ thống phân loại sử dụng chữ cái và số. Chữ T chỉ khối u và chữ N chỉ hạch bạch huyết cổ. Mỗi chữ cái này có một điểm tương ứng từ 1 - 4 hoặc 0 - 3.

Những người có khối u T1 có độ khối u nhỏ nhất, trong khi những người có khối u T4 có độ lớn nhất.

N0 có nghĩa là ung thư lưỡi chưa di căn đến hạch cổ. Ung thư lưỡi đã di căn đến một số lượng đáng kể các hạch bạch huyết có phân loại N3.

Cũng có thể chia độ ung thư lưỡi theo những cách sau:

• độ thấp

• độ vừa

• độ cao

Việc chia độ này biểu thị mức độ tăng triển của ung thư và khả năng di căn sang các bộ phận khác của cơ thể.

Nguyên nhân

Các chuyên gia chưa hiểu đầy đủ lý do tại sao một số người lại bị ung thư lưỡi. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ cụ thể có thể làm tăng khả năng mắc bệnh là:

• hút thuốc hoặc nhai thuốc lá

• uống rượu nhiều

• chế độ ăn ít trái cây và rau, nhiều thịt đỏ hoặc thực phẩm chế biến sẵn

• nhiễm virut papilloma người (HPV)

• có tiền sử gia đình mắc ung thư lưỡi hoặc miệng

• từng bị ung thư trước đó, đặc biệt là ung thư tế bào vảy khác

Nam giới lớn tuổi là nhóm có nguy cơ mắc ung thư lưỡi cao nhất. Ung thư miệng là phổ biến nhất ở những người từ 50 tuổi trở lên.

Những người hút thuốc lá đồng thời uống rượu nhiều có nguy cơ mắc ung thư miệng cao gấp 15 lần so với những người khác.

Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

• bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

• ăn trầu, một thói quen phổ biến ở Đông Nam Á

• tiếp xúc với một số hóa chất cụ thể, bao gồm amiăng, axit sunfuric và formaldehyd

• vệ sinh răng miệng kém hoặc các yếu tố khác ảnh hưởng đến miệng, chẳng hạn như răng như răng cưa gây kích ứng hoặc răng giả không vừa.

Chẩn đoán

Bất cứ ai lo ngại rằng mình có thể bị ung thư lưỡi nên hẹn gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Tại cuộc hẹn, bác sĩ có thể:

• hỏi về tiền sử y tế nào có liên quan, bao gồm cả tiền sử gia đình

• kiểm tra lưỡi và miệng

• kiểm tra các hạch xem có bị to lên không

Nếu bác sĩ nghi ngờ có ung thư lưỡi, họ sẽ thực hiện sinh thiết, lấy mẫu mô để xét nghiệm.

Nếu kết quả sinh thiết xác nhận ung thư, bác sĩ có thể đề nghị chụp CT hoặc MRI để xem liệu ung thư có di căn đến bộ phận khác của cơ thể hay không.

Bệnh có thể chữa khỏi không?

Có thể chữa khỏi ung thư lưỡi, và tiên lượng sẽ tốt hơn đối với những người được chẩn đoán sớm. Những người bị ung thư không di căn có tỷ lệ sống cao hơn.

Tỷ lệ sống thêm 5 năm đối với ung thư lưỡi là 78% trước khi ung thư di căn, so với 36% nếu đã di căn.

Phòng ngừa

Không thể ngăn ngừa ung thư lưỡi phát triển. Tuy nhiên, nếu ai đó nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của ung thư lưỡi, họ nên hẹn gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Càng sớm chấn đoán được bệnh, việc điều trị sẽ càng bắt đầu sớm và tiên lượng càng thuận lợi.

Ngoài ra còn có các yếu tố lối sống mà mọi người có thể kiểm soát để giảm thiểu nguy cơ phát triển ung thư lưỡi, bao gồm:

• bỏ thuốc lá

• tránh nhai các sản phẩm thuốc lá hoặc ăn trầu

• hạn chế hoặc kiêng rượu hoàn toàn

• có chế độ ăn uống đa dạng, tốt cho sức khỏe bao gồm nhiều trái cây và rau

• thực hành vệ sinh răng miệng tốt bằng cách đánh răng và dùng chỉ nha khoa thường xuyên và định kỳ đi khám răng miệng

• tiêm đủ các mũi vắc-xin HPV

• thực hành tình dục an toàn và sử dụng miếng chắn nha khoa khi quan hệ tình dục bằng miệng

Ung thư lưỡi được điều trị như thế nào?

Người bị ung thư lưỡi thường sẽ cần phẫu thuật để loại bỏ mô ung thư. Bác sĩ phẫu thuật thường có thể cắt bỏ các khối u nhỏ hơn trong một lần mổ.

Trong trường hợp khối u lớn hơn hoặc ung thư đã di căn, có thể cần phẫu thuật nhiều lần hoặc phức tạp hơn. Bác sĩ phẫu thuật cũng có thể phải cắt bỏ một phần lưỡi. Trong trường hợp này, họ sẽ cố gắng tạo hình lại lưỡi bằng cách sử dụng da hoặc mô từ nơi khác của cơ thể.

Mặc dù các bác sĩ sẽ cố gắng giảm thiểu tổn thương ở miệng trong suốt quá trình, nhưng một số tác dụng phụ là không thể tránh khỏi.

Phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến:

• nói

• ăn

• thở

• nuốt

Ngoài phẫu thuật, một số người có thể được điều trị bằng xạ trị hoặc hóa trị để tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại.

Tiên lượng

Tiên lượng của một người bị ung thư lưỡi phụ thuộc vào giai đoạn chẩn đoán và sự thành công của điều trị.

Theo thống kê, 83,7% những người bị ung thư miệng giai đoạn 1 hoặc hầu họng sẽ sống thêm được từ 5 năm trở lên, so với 39,1% những người bị ung thư đã di căn.