Phòng bệnh viêm mũi dị ứng ở người già

Vì sao bị viêm mũi dị ứng?

Dị ứng là phản ứng của cơ thể chống lại những kháng nguyên gây dị ứng. Khi bị kháng nguyên tấn công lần đầu tiên, cơ thể liền tạo ra kháng thể để trung hoà kháng nguyên. Những lần sau, khi kháng nguyên xâm nhập cơ thể, sẽ xảy ra phản ứng kịch liệt giữa kháng nguyên và kháng thể của cơ thể, kết quả sản sinh ra các chất là nguồn gốc gây nên những rối loạn dị ứng. Như vậy dị ứng là một bệnh toàn thân, viêm mũi dị ứng chỉ là biểu hiện tại chỗ của bệnh toàn thân đó.

Kháng nguyên gây bệnh bao gồm: phấn hoa, bụi nhà, nấm mốc, vải sợi, lông gia súc gia cầm; một số loại thức ăn như quả dâu, dứa, tôm, cua, cá; một số loại thuốc như aspirin, các kháng sinh...; vi khuẩn: liên cầu, tụ cầu, trực khuẩn coli, nấm mốc...

Biểu hiện của bệnh như thế nào?

Viêm mũi dị ứng có hai thể: thể có chu kỳ và thể không có chu kỳ.

- Thể có chu kỳ: xảy ra đột ngột về đầu mùa lạnh hay đầu mùa nóng, bệnh nhân thấy nhột cay trong mũi, hắt hơi liên tục vài chục cái, cay mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt. Sau đó mũi chảy nước đầm đìa, nước mũi trong như nước lã. Cảm giác rát bỏng ở kết mạc, vòm họng. Bệnh nhân bị nặng đầu, uể oải tay chân, sợ ánh sáng, tìm chỗ tối để nằm. Cơn xuất hiện nhiều lần trong ngày, tối dịu đi, bệnh kéo dài trong vài ngày đến một tuần rồi biến mất. Mỗi năm vào đúng thời kỳ đó bệnh lại tái diễn, có những bệnh nhân bị bệnh hàng chục năm. Ở một số bệnh nhân cao tuổi, do bệnh kéo dài nhiều năm tổn thương làm cho niêm mạc mũi thoái hóa, phù nề gây ngạt mũi; các xương xoăn mũi to phình lên, xen với những polip.

- Thể không có chu kỳ: rất thường gặp, sổ mũi thường xuất hiện khi sáng sớm thức dậy, giảm đi trong ngày, tái phát khi gặp luồng gió, gặp lạnh, tiếp xúc với bụi. Thời kỳ đầu nước mũi trong, sau đó đặc lại thành mủ, nước mũi chảy thành từng đợt, có khi viêm loét vùng tiền đình mũi; hắt hơi hàng tràng, trường hợp nặng hắt hơi liên tục nhiều giờ trong ngày, gây mệt mỏi, giảm trí nhớ; ngạt mũi thay đổi tùy theo thời gian, thời tiết và theo mùa; do nghẹt mũi bệnh nhân phải thở bằng miệng dẫn đến viêm họng, viêm phế quản; các triệu chứng ngứa trong mũi, đau thắt ở gốc mũi, do tiết dịch ứ đọng trong vòm họng nên bệnh nhân luôn phải khạc nhổ; niêm mạc mũi phù nề, nhợt nhạt, phủ dịch nhầy loãng, hoặc mủ đặc, màu trắng, vàng, xanh khi có bội nhiễm; niêm mạc mũi bị thoái hoá biến thành polip to nhẵn.

Tiến triển của bệnh

Khi không được điều trị bệnh có thể chuyển sang dị ứng phế quản, dẫn đến hen phế quản. Bệnh làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, nhất là người cao tuổi làm bệnh nhân sống không thoải mái, không vui vẻ, tâm lý bi quan, có khi bị trầm cảm.

Các phương pháp chữa trị

- Tại chỗ: giải quyết nề niêm mạc, sung huyết, xuất tiết, nhiễm khuẩn ở mũi, xoang, chọc rửa xoang, phẫu thuật cắt xén các xương xoăn.

- Điều trị đặc hiệu: giải mẫn cảm. Nếu có bội nhiễm thì dùng kháng sinh kết hợp với corticoid.

- Dùng phương pháp chữa bằng nước khoáng đối với các trường hợp ngạt mũi thường xuyên do niêm mạc phù nề cương tụ, dùng loại nước khoáng hỗn hợp bicarbonat dạng uống, khí dung có tác dụng tốt, hợp sinh lý.

- Châm cứu, xoa, day ấn huyệt nhiều trường hợp có tác dụng tốt, lâu dài.

Phòng bệnh như thế nào?

Muốn phòng bệnh có hiệu quả tốt nhất là tránh các kháng nguyên gây bệnh. Tránh hít phải khói, bụi, phấn hoa, cánh bướm, lông thú, sơn ta, xăng dầu... Kiêng các thức ăn có thể gây dị ứng như: nhộng tằm, cá ngừ, tôm, cua ghẹ... Hạn chế hoặc không dùng một số mỹ phẩm không thích hợp với cơ thể người bệnh.

Trường hợp dị ứng thời tiết cần phải chuyển vùng, chuyển nhà để tránh khí hậu gây dị ứng cho bản thân. Bệnh nhân có bệnh dị ứng nên sống ở nơi thoáng mát, không khí trong lành. Tuy nhiên đối với người cao tuổi cũng không nên chủ quan phơi trần ra gió mưa rét ướt. Ngược lại cũng không nên sống theo kiểu kiêng khem quá làm cho cơ thể ủy mị kém sức chịu đựng với mọi thay đổi của thời tiết. Một chế độ ăn uống thích hợp và rèn luyện thân thể thường xuyên cũng là biện pháp phòng bệnh có hiệu quả rất tốt.