Khám sức khỏe định kỳ: phát hiện sớm trầm cảm, rối loạn lo âu ở người cao tuổi
Cập nhật: 22/11/2024 | 2:19:43 PM
Trầm cảm và rối loạn lo âu là hai vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến, đặc biệt đáng chú ý ở nhóm người cao tuổi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 4-5% người trưởng thành trên toàn cầu đang chịu ảnh hưởng từ những rối loạn này. Đáng báo động, tỷ lệ mắc bệnh gia tăng theo tuổi tác, đặc biệt ở nữ giới.
Tuy nhiên, nhiều người cao tuổi thường coi nhẹ những triệu chứng này, cho rằng chúng là biểu hiện tự nhiên của tuổi già. Điều này dẫn đến việc chậm trễ trong thăm khám và điều trị, gây tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể, làm suy giảm chất lượng cuộc sống, thậm chí rút ngắn tuổi thọ.
Hiểu đúng về trầm cảm và rối loạn lo âu
Trầm cảm: Thường đi kèm trạng thái buồn bã kéo dài, mất hứng thú với cuộc sống, giảm năng lượng và khó khăn trong duy trì các hoạt động cá nhân.
Rối loạn lo âu: Biểu hiện bởi lo lắng không kiểm soát, căng thẳng kéo dài, kèm theo các triệu chứng thể chất như khó ngủ, nhức đầu, mệt mỏi.
Cả hai bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng tinh thần mà còn làm giảm khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Hệ lụy nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời
Nếu không được can thiệp kịp thời, trầm cảm và lo âu có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như:
Gia tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường.
Làm trầm trọng thêm các bệnh lý hiện có.
Gây ra cảm giác tuyệt vọng, mất ý chí sống, thậm chí dẫn đến hành vi tự hại.
Giải pháp tầm soát sớm tại các Trạm Y tế
Để giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của trầm cảm và rối loạn lo âu, các chuyên gia y tế khuyến nghị sử dụng bộ câu hỏi sàng lọc PHQ-9 và GAD-7. Các bộ câu hỏi này đã được tích hợp vào phiếu khám sức khỏe dành cho người cao tuổi tại các Trạm Y tế, trong khuôn khổ chương trình khám sức khỏe, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm ở người cao tuổi do ngành y tế triển khai.
Các câu hỏi sàng lọc này giúp xác định và đánh giá nguy cơ mắc trầm cảm, lo âu của người cao tuổi, từ đó hỗ trợ họ được tư vấn và can thiệp sớm nếu cần.
Người dân được khuyến khích đến các Trạm Y tế trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh để thực hiện khám sức khỏe miễn phí, trong đó có tầm soát trầm cảm và rối loạn lo âu. Đây là một trong những biện pháp quan trọng nhằm phát hiện sớm và giảm thiểu tác động tiêu cực của các rối loạn tâm thần, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và nâng cao tuổi thọ cho người cao tuổi.
Những trường hợp có nguy cơ cao sẽ được giới thiệu đến các cơ sở y tế tuyến trên để thực hiện các xét nghiệm và điều trị chuyên sâu, đảm bảo sức khỏe tâm thần được chăm sóc toàn diện.
Ảnh: Bác sĩ tại Trạm Y tế đang tầm soát các vấn đề sức khỏe cho người cao tuổi
Nguồn:
WHO: Depression & Anxiety Disorders
CDC: Depression and Aging
Quyết định 2058/QĐ-BYT
PubMed: Sàng lọc PHQ-9 và GAD-7