Bệnh Ebola (bệnh sốt xuất huyết do vi rút Ebola) được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất thế giới với tỷ lệ tử vong lên đến 90%.  Bệnh tấn công người và động vật có vú (khỉ, gôrila, tinh tinh…)

             Bệnh Ebola được phát hiện lần đầu vào năm 1976, với hai đợt bùng phát dịch xảy ra đồng thời, một ở một ngôi làng ven sông Ebola, Cộng hòa Dân chủ Công Gô, và một ở khu vực xa xôi hẻo lánh ở Sudan.

              Hiện chưa rõ nguồn gốc của vi rút Ebola, song những bằng chứng hiện có cho thấy có khả năng dơi ăn quả (Pteropodidae) là vật chủ tự nhiên của vi rút này.

2. Phương thức lây truyền

             Trong đợt bùng phát dịch hiện nay ở Tây Phi, đa số các ca bệnh ở người là do lây nhiễm từ người sang người.

            Vi rút Ebola lây truyền từ người sang người do tiếp xúc trực tiếp với vết xước trên da hay niêm mạc, với máu hay các chất tiết của cơ thể (phân, nước tiểu, nước bọt, tinh dịch) của người mắc bệnh. Bệnh cũng có thể lây nhiễm khi vết xước trên da hay niêm mạc của người lành tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm bởi các chất tiết của người nhiễm vi rút, như quần áo, ga trải giường nhiễm bẩn hay kim tiêm đã qua sử dụng.

             Đã có thêm những ca lây nhiễm vi rút Ebola trong cộng đồng khi tổ chức đám tang và nghi lễ mai táng.  Trong đó người tham dự tiếp xúc trực tiếp với thi thể người chết do nhiễm vi rút Ebola cũng đóng vai trò trong việc lây truyền bệnh.

          Người bệnh có khả năng làm lây bệnh chừng nào mà máu và dịch tiết của họ còn chứa vi rút.. Nam giới đã khỏi bệnh vẫn có thể lây truyền vi rút qua tinh dịch trong  7 tuần tiếp sau khi bình phục.

          Thông thường một người chỉ mắc bệnh khi tiếp xúc với động vật bị nhiễm vi rút Ebola, sau đó vi rút có thể lây truyền từ người sang người trong cộng đồng.

3.  Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh

           Sốt đột ngột, mệt mỏi, đau cơ, đau đầu, đau họng là những dấu hiệu và triệu chứng điển hình. Tiếp theo là các triệu chứng nôn, ỉa chảy, phát ban, suy giảm chức năng thận, gan, và ở một số trường hợp có xuất huyết nội và xuất huyết ngoại.

             Kết quả xét nghiệm chẩn đoán những người nhiễm virus Ebola cho thấy số lượng bạch cầu và số lượng tiểu cầu thấp, trong khi đó men gan tăng cao.

           Thời gian ủ bệnh( hay thời gian từ khi nhiễm vi rút đến khi xuất hiện triệu chứng)  từ 2 - 21 ngày. Bệnh nhân trở thành nguồn lây bệnh ngay sau khi họ bắt đầu có triệu chứng. Nhưng trong thời gian ủ bệnh họ không có khả năng lây lan.

          Bệnh do vi rút Ebola chỉ có thể được chẩn đoán xác định thông qua xét nghiệm.

            Những người có nguy cơ cao với việc nhiễm virus Ebola bao gồm: các nhân viên y tế; người nhà hoặc những người tiếp xúc gần gũi với người nhiễm bệnh; người tiếp xúc trực tiếp với thi thể nạn nhân trong các đám ma. Ngoài ra, những người đi săn tiếp xúc với xác động vật chết do nhiễm Ebola tại các khu rừng nhiệt đới cũng có nguy cơ cao nhiễm bệnh.

4.     Các biện pháp phòng bệnh

          Hiện tại vẫn chưa có vắc-xin phòng ngừa virus Ebola. Một số loại vắc-xin đang được thử nghiệm song chưa có bất kỳ loại nào sẵn sàng cho việc sử dụng đại trà. Cũng theo WHO, thuốc đặc trị căn bệnh này chưa được tìm ra. Các loại thuốc vẫn đang trong quá trình đánh giá.Bởi vậy:

       - Những người đã từng đi/đến/ở/đi qua  những nơi có dịch bệnh do vi rút Ebola, hay từng tiếp xúc với người, động vật bị nhiễm hoặc nghi nhiễm vi rút Ebola, và bắt đầu xuất hiện các triệu chứng bệnh cần  khai báo ngay cho cơ quan Y tế gần nhất để được chăm sóc luôn. 
      -  Nếu nghi ngờ người thân hay một ai đó trong cộng đồng bị nhiễm vi rút Ebola, cần động viên và giúp đỡ họ đến khám và điều trị tại cơ sở y tế.

      - Tránh tiếp xúc với người, động vật bị bệnh Ê-bô-la, máu, dịch tiết của người, động  vật nhiễm bệnh, vật dụng có khả năng nhiễm vi rút, khi cần tiếp xúc phải sử dụng trang bị phòng hộ cá nhân đúng tiêu chuẩn, qui định.

      - Khi chăm sóc bệnh nhân mắc vi rút Ebola phải sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân (PPE) đúng tiêu chuẩn

      - Khi thăm bệnh nhân trong bệnh viện hay chăm sóc bệnh nhân tại nhà, cần rửa tay với xà phòng sau khi tiếp xúc với người bệnh, hay tiếp xúc với dịch tiết cơ thể hoặc sờ vào các vật dụng của người bệnh.

     - Tránh tiếp xúc với các động vật có nguy cơ cao nhiễm vi rút Ebola (ví dụ như: dơi ăn quả, khỉ, hay vượn) tại khu vực có rừng nhiệt đới.

      - Không giết mổ động vật nghi ngờ bị nhiễm bệnh. Thịt và tiết  của động vật nên được nấu chín kỹ trước khi ăn.

      - Thường xuyên lau chùi nền nhà, vật dụng, cầu thang… bằng Cloramin B

      - Không nên chăm sóc cho bệnh nhân tại nhà, các cá nhân bị mắc và thân nhân của người nhiễm vi rút Ebola cần đến ngay cơ sở y tế để được chăm sóc và điều trị.Nếu có ý định chăm sóc cho người thân bị nhiễm bệnh do vi rút Ebola tại nhà,  bạn cần thông báo cho cán bộ y tế địa phương để được hướng dẫn đầy đủ về cách chăm sóc bệnh nhân và hướng dẫn sử dụng dụng cụ (găng tay, phương tiện phòng hộ cá nhân [PPE]…) và các thông tin về cách bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng khỏi bị lây nhiễm./.