Tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện ở Phòng Khám ngoại trú, Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả.

Công tác phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh thời gian qua nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự tham gia tích cực của các ban, ngành, đoàn thể và sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế. Tỉnh đã chỉ đạo triển khai đồng bộ các hình thức truyền thông thay đổi hành vi, trong đó chú trọng truyền thông trực tiếp đối với các đối tượng thuộc nhóm có nguy cơ cao (toạ đàm, mít tinh, thi tìm hiểu, phát tờ rơi, áp phích, pano…). 8 địa bàn trọng điểm của tỉnh là Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Móng Cái, Quảng Yên, Vân Đồn, Đông Triều và Hoành Bồ đều triển khai chương trình can thiệp giảm tác hại cho các nhóm đối tượng có nguy cơ cao (nghiện chích ma tuý, mại dâm và nhóm dân di biến động). 7 phòng tư vấn xét nghiệm tự nguyện miễn phí trên địa bàn tỉnh được duy trì, trải đều từ đầu đến cuối tỉnh. Hiện toàn tỉnh có hơn 4.000 người đang điều trị ARV ở cả 12 phòng khám ngoại trú trên địa bàn tỉnh, trong đó có 172 trẻ em. Tất cả bệnh nhân điều trị thuốc ARV được miễn phí; riêng trẻ nhiễm HIV còn được hỗ trợ điều trị nhiễm trùng cơ hội 500.000 đồng/cháu/năm. Chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được triển khai ở tất cả các địa phương trong tỉnh. Quý I - 2014, toàn tỉnh có hơn 11.300 phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV tự nguyện, trong đó có 15 trường hợp dương tính.

Để ngăn ngừa tình trạng lây nhiễm HIV qua đường tiêm chích ma tuý, tỉnh đã triển khai 4 cơ sở điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone tại TP Hạ Long, TP Cẩm Phả, huyện Vân Đồn và huyện Đông Triều với tổng số bệnh nhân điều trị là 713 người. Từ nay đến hết năm 2014, tỉnh tiếp tục triển khai thêm cơ sở điều trị methadone tại TP Uông Bí.

Mặc dù triển khai tích cực hoạt động phòng chống HIV/AIDS, song công tác này trên địa bàn tỉnh hiện nay khá khó khăn. Những người làm việc tại các phòng khám ngoại trú, cơ sở điều trị methadone hiện chưa có chế độ đãi ngộ, phụ cấp đặc thù ngành nghề, nên tâm lý chán nản; trong khi đó, một số cơ sở methadone vẫn phải sử dụng cán bộ kiêm nhiệm từ các trung tâm y tế. Người nhiễm HIV thường xuyên thay đổi nơi sinh sống, nên việc quản lý, chăm sóc, hỗ trợ bị ảnh hưởng. Dịch HIV/AIDS diễn biến phức tạp, tiếp tục lan rộng. Năm 2013, có 164/186 xã, phường, thị trấn trong tỉnh có người nhiễm HIV,  đến quý I - 2014 không những không giảm mà còn tăng thêm 1 xã. Trong khi đó, HIV có chiều hướng giảm lây truyền qua đường máu, tăng lây truyền qua đường tình dục. Điều này cảnh báo sự gia tăng của dịch trong cộng đồng dân cư, gồm cả nhóm người có nguy cơ thấp. Mặc dù diễn biến phức tạp là vậy, song các dự án quốc tế tài trợ cho tỉnh đang trong tiến trình cắt giảm: Tháng 7-2013, Dự án World Bank và Dự án PSI dừng hỗ trợ; Dự án FHI cắt giảm 20%; Dự án Quỹ toàn cầu cắt giảm 48%, Life Gap cắt giảm 15%. Nguồn ngân sách của quốc gia và tỉnh năm 2013 được hơn 6,46 tỷ đồng, giảm 19% so với năm 2012. 

Công tác phòng chống HIV/AIDS thời gian tới dự báo sẽ còn gặp nhiều thách thức, từ tình trạng gia tăng lây nhiễm ở đối tượng có nguy cơ thấp đến tình trạng nhiễm HIV chuyển sang giai đoạn AIDS ngày càng nhiều… Bởi vậy, để duy trì tính bền vững và những thành quả đạt được của công tác phòng chống HIV/AIDS, bên cạnh tiếp tục tăng cường quản lý, chỉ đạo, phối hợp liên ngành và huy động mọi người dân, toàn xã hội tham gia; cần đẩy mạnh xã hội hoá ở những khâu dự phòng, như: Huy động các đoàn thể, tổ dân, khu phố tham gia hoạt động tuyên truyền phòng, chống lây nhiễm; chống kỳ thị, phân biệt đối xử; chuyển dần điều trị thay thế methadone miễn phí sang đóng góp một phần kinh phí v.v..