Tuy nhiên, thách thức là sau khi sử dụng lại sẽ tiếp tục có tai biến, vậy cần ứng phó ra sao? Thông tin này đã được đề cập đến trong cuộc họp báo công bố kết quả đánh giá an toàn của vaccine Quinvaxem sáng 20.6 do Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới và Quỹ Nhi đồng liên hợp quốc (UNICEF) tổ chức.

Quinvaxem là vaccine an toàn và hiệu quả

GS – TS Nguyễn Trần Hiển, Chủ nhiệm Chương trình TCMR cho biết: Quinvaxem được sử dụng ở VN từ tháng 6.2010. Trong số 43 trường hợp tử vong sau tiêm Quinvaxem ghi nhận được từ đo đến nay, 27 trường hợp tử vong đều không liên quan đến tiêm chủng. Có 9 trường hợp có thể coi là có liên quan đến Quinvaxem nhưng đều hồi phục. Nhưng tai biến được ghi nhận liên quan đến tiêm Quinvaxem có các biểu hiện sốt, co giật, giảm trương lực cơ. Nhưng đây được coi là những phản ứng nhẹ. Có trường hợp sốc phản vệ nhưng điều trị cũng qua khỏi.

Tiêm chủng cho bé.

Từ đầu năm 2013 đến nay có 5 trường hợp tử vong sau tiêm Quinvaxem, theo đánh giá của nhóm chuyên gia của WHO đều không liên quan đến tiêm chủng và chất lượng tiêm chủng vaccine mà do trùng hợp thời điểm trẻ tử vong do một nguyên nhân khác.

Mỗi năm ở VN có khoảng 22.000 trẻ dưới 1 tuổi tử vong do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nghĩa là mỗi ngày có tới 60 ca chết sơ sinh như vậy, trong khi đó lịch tiêm Quinvaxem vào tháng 2 – 3 – 4 của trẻ nên việc trùng hợp rất dễ xảy ra. Hơn nữa, nếu tính cả 43 trường hợp tử vong sau tiêm được ghi nhận trong số hơn 14 triệu liều vaccine đến nay thì tỉ lệ tai biến vẫn chỉ dưới mức 1/triệu, thấp hơn mức 20/1 triệu được nhà sản xuất khuyến cáo. Ba lô vaccine được lấy từ nhưng địa phương có xảy ra nhiều ca tai biến nhất gửi đi xét nghiệm tại Anh, kết quả cho thấy đều đạt an toàn và chất lượng.

Trong khi đó, nói về tác dụng phòng bệnh trên thực thế, Quinvaxem đã có những hiệu quả rất tốt, sau tiêm, tỉ lệ mắc bệnh bạch hầu giảm 410 lần, bệnh ho gà giảm 841 lần. Chính vì những lý do đó, Bộ Y tế sẽ đề nghị Chính phủ cho phép sử dụng lại vaccine này và đề nghị GAVI tiếp tục cung cấp cho Chương trình TCMR đến hết năm 2015.

Giám sát đầu vào, đầu ra sau tiêm chặt chẽ

Srilanka cũng dừng vaccine sau khi có 5 ca tai biến sau tiêm Quinvaxem trong 2 năm. Đến năm 2010, khi thấy không có bằng chứng liên quan giữa nguyên nhân tử vong và chất lượng vaccine nên quốc gia này đã cho phép trở lại. Có điều là sau khi tiếp tục dùng, các phản ứng không giảm mà tăng lên. Về nguyên tắc, không có loại vaccine nào là an toàn tuyệt đối, khi dùng có thể xảy ra tai biến do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Vì thế, theo TS Trần Đắc Phu, trong trường hợp cho tiêm trở lại, VN cũng sẽ đứng trước thách thức, vẫn có báo cáo về ca tử vong liên quan đến Quinvaxem. Bộ Y tế sẽ tăng cường nâng cao chất lượng hệ thống tiêm chủng và việc báo cáo sau tiêm, đồng thời khuyến cáo phụ huynh chỉ đưa con đi tiêm khi trẻ trong tình trạng hoàn toàn khỏe mạnh và theo dõi chặt chẽ diễn biến sức khỏe của trẻ từ 2 – 4 ngày sau tiêm.

Trả lời câu hỏi về việc tại sao vaccine Quinvaxem do Hàn Quốc (HQ) sản xuất nhưng quốc gia này lại không sử dụng sản phẩm của mình, ông Takeshi Kasai, đại diện WHO tại VN cho biết: Các thành phần của Quinvaxem  được sản xuất tại 3 quốc gia: Thành phần phòng viêm gan B sản xuất tại HQ; DPT (phòng bạch hầu, uốn ván ho gà) tại Đức và Hib (phòng viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib) tại Italia.

HQ cũng là nơi đóng gói thành phẩm cuối cùng ra thành phẩm Quinvaxem 5 trong 1. Loại vaccine mà HQ đang sử dụng có giá thành cao gấp 10 lần Quinvaxem, được đánh giá là có tỉ lệ phản ứng nặng sau tiêm tương đương với Quinvaxem, nhưng về tỉ lệ phản ứng nhẹ thì thấp hơn. Vì thế, quốc gia này đã lựa chọn không dùng Quinvaxem.