Hypervitaminosis là thuật ngữ y khoa dùng để chỉ sự ngộ độc do sử dụng quá liều các loại vitamin. Bất cứ thứ gì nếu đưa vào cơ thể quá mức cũng đều gây hại (nhiều trường hợp tử vong do uống quá nhiều nước đã được ghi nhận). Mức độ ngộ độc vitamin sẽ tùy thuộc loại vitamin được bổ sung và tùy thuộc cơ địa. Chẳng hạn như bổ sung quá nhiều vitamin C có thể bị tiêu chảy, bổ sung quá nhiều folate có thể gây tổn thương thận.

Ngộ độc vitamin càng dễ xảy ra ở trẻ em, vì trẻ lầm tưởng các chế phẩm bổ sung vitamin là kẹo do vị ngọt và màu sắc sặc sỡ, hoặc cũng có thể do bố mẹ gây ra sự ngộ độc vitamin cho con vì nghĩ rằng dùng càng nhiều vitamin thì trẻ sẽ càng thông minh, mạnh khỏe.

Ngộ độc vitamin có thể rơi vào hai trường hợp. Trường hợp thứ nhất là sử dụng quá nhiều vitamin vì cho rằng càng nhiều vitamin càng tốt, chẳng hạn có người ngộ nhận rằng uống hai viên thì hiệu quả sẽ gấp hai lần so với uống một viên. Trường hợp thứ hai là do hệ tiêu hóa có vấn đề trong việc xử lý các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K). Vì vậy, các vitamin này cứ “ăn dầm nằm dề” trong máu và gây ngộ độc.

Những triệu chứng của ngộ độc vitamin bao gồm đau khớp, chán ăn, buồn nôn, ói mửa, táo bón, tiêu chảy, mệt mỏi, nhức đầu, khô da, đi đứng khó khăn, sỏi thận, sỏi bàng quang, tổn thương gan... Dạng ngộ độc và mức độ ngộ độc tùy thuộc chủng loại và liều lượng vitamin.

Một dạng ngộ độc vitamin rất phổ biến là sự quá liều vitamin A và hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Khi chúng ta đưa vitamin A vào cơ thể, vitamin này sẽ được chuyển thành retinoids để thực hiện những chức năng quan trọng cho cơ thể. Tuy nhiên, lá gan chỉ có thể “dung túng” một lượng nhất định retinoids, quá nhiều vitamin A sẽ gây họa cho cơ thể vì sẽ gây ra hàng loạt bất lợi như mất ngủ, giảm cân, nóng sốt, yếu xương, giảm thị lực...

Ngộ độc vitamin D cũng rất dễ xảy ra, thường là do bổ sung quá nhiều vitamin D, làm tăng hàm lượng canxi trong máu, với các triệu chứng như chán ăn, táo bón, mệt mỏi, yếu cơ, nôn mửa và mất nước. Nếu không xử trí kịp thời thì ngộ độc vitamin D có thể gây tổn thương cho xương, sỏi thận và làm cho canxi lắng đọng trong thành mạch máu, trong các mô mềm... và cuối cùng là gây tổn thương cho tim và thận.

Để vitamin là “bạn” chứ không phải “thù”, người uống cần tuân thủ đúng liều lượng in rõ ràng trên nhãn sản phẩm. Nếu còn mơ hồ, nghi ngại nên hỏi ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi dùng vitamin.