Ðối phó với chứng đau chi ma
Cập nhật: 2/8/2012 | 11:20:40 AM
Những người bị thương trong chiến tranh hoặc những người bị tai nạn mà phải cắt cụt chi thì sau khi cắt cụt vẫn bị đau một thời gian dài, người ta gọi là đau chi ma hay đau mỏm cụt. Những sự đau đớn này rất cần sự cảm thông chia sẻ giúp đỡ của người thân và cộng đồng. Bài viết sau đây giúp bạn đọc thêm kiến thức về chứng đau này.
![]() Luyến tiếc phần chi đã bị cắt cụt là một yếu tố gây đau chi ma. |
Đau do bệnh tật và sự luyến tiếc phần chi bị cắt cụt
Đau chi ma là đau sau khi đã bị cắt mất chi mà bệnh nhân vẫn bị đau như còn chi đó. Đau mỏm cụt là đau ở vị trí đã cắt cụt. Cảm giác chi ma là cảm giác phần chi bị cắt mất như vẫn còn, gồm: nóng rát, cảm giác kiến bò và chuột rút.
Biểu hiện đau chi ma Một người đã bị cắt cụt chân hoặc tay, biểu hiện của đau chi ma gồm: đau, khó chịu hoặc cảm giác nóng rát ở chi đã mất. Có người thấy đủ các dạng đau, nhưng cũng có người chỉ thấy một dạng đau mà thôi. Người bị đau chi ma không thể biết trước được dạng đau nào sẽ xảy ra, khi nào cơn đau xuất hiện, cường độ và thời gian của cơn đau. Tuy nhiên, ở một số người thấy có những yếu tố có thể gây đau chi ma như: thay đổi thời tiết đang nóng trở lạnh, khi phải làm việc gắng sức, trạng thái căng thẳng thần kinh như tức giận, hận thù, ghen tuông, mất của, mất người thân, mệt mỏi… Ðau chi ma thường bắt đầu trong vòng một vài ngày sau phẫu thuật. Có người thấy đau và cảm giác đau chi ma giảm theo thời gian, trái lại, một số người khác vẫn bị đau dai dẳng trong nhiều năm. Ðến nay, chưa có xét nghiệm chẩn đoán đau chi ma. |
Nghiên cứu về cơ chế não bộ tự “lập lại đường truyền” sau một chấn thương như phẫu thuật thì số lượng “lập lại đường truyền” của não tương quan với mức độ đau chi ma: sự lập lại đường truyền ở người có các triệu chứng đau chi ma nhiều hơn ở những người không bị đau chi ma. Cho đến khi não điều chỉnh cảm nhận theo độ dài của chi đã bị cắt cụt gọi là thu gọn, đau chi ma sẽ giảm.
Trước đây, người ta nghĩ rằng đau chi ma chỉ xảy ra ở những người bị cắt cụt chi, nhưng hiện nay, nhiều nghiên cứu cho thấy: một số người bẩm sinh không có chi có thể cũng cảm thấy kiểu đau này. Tuy nhiên, cảm giác chi ma gặp ở người bị cắt cụt chi nhiều hơn ở người bẩm sinh không có chi. Đau mỏm cụt xảy ra ở nhiều người bị đau chi ma và có thể liên quan với đau chi ma.
Chữa trị thế nào?
Nếu người nào đau hơn một năm không điều trị thì thường khó điều trị hơn.
Các liệu pháp không phẫu thuật có thể làm giảm đau chi ma: kích thích điện dây thần kinh qua da (TENS); kích thích từ qua hộp sọ (TS) là dùng một dòng điện yếu được đưa vào các điện cực trên da đầu làm giảm đau trên 1 tuần mới cần điều trị nhắc lại; kích thích tủy sống (SCS) bằng dòng điện yếu được truyền vào tủy sống để giảm đau; kích thích não sâu tương tự như kích thích tủy sống để giảm đau; sốc điện (ECT).
Phẫu thuật khi điều trị nội khoa và thủ thuật không xâm lấn thất bại.
![]() Chăm sóc cây cối cũng là một cách giảm chứng đau do chi ma ở thương binh. |
Kỹ năng đối phó và tự chăm sóc
Có nhiều cách để làm giảm sự khó chịu do đau chi ma mà người bệnh có thể thực hiện như sau: Tìm những hoạt động khiến bạn không tập trung vào cơn đau như đọc sách, nghe nhạc; Tập luyện các môn hoặc làm công việc yêu thích như đi bộ, bơi, đi xe đạp, làm vườn, chăm sóc cây cảnh, nuôi chim, thú…; Tìm cách thư giãn như tắm nước ấm hoặc nằm nghỉ, thiền, tập yoga; Tham gia các hoạt động giúp bệnh nhân xích lại gần với những người khác như nói chuyện điện thoại hoặc đi chơi với bạn bè, tham gia các câu lạc bộ thơ văn...Chăm sóc mỏm cụt như tháo hoặc lắp chi giả, xoa bóp mỏm cụt, chườm lạnh hoặc chườm nóng có thể làm giảm đau. Việc xử trí đau chi ma có thể tạo nên sự khác biệt lớn trong cảm nhận của người bệnh. Khi làm một phương pháp mà không làm giảm đau, hãy thử phương pháp khác hoặc phối hợp nhiều phương pháp.
(Nguồn: Sức khỏe & Đời sống)
- Nhu cầu mua vacxin dịch vụ cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh (15/7/2024)
- V/v Thẩm định giá: Lô máy móc tài sản, trang thiết bị công nghệ kỹ thuật lạc hậu, hư hỏng, hết khấu hao, không còn khả năng sử dụng, không sửa chữa được của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Quảng Ninh năm 2024 (15/7/2024)
- V/v mời tham gia khảo sát lập phương án và báo giá thực hiện cải tạo bổ sung Hệ thống PCCC tại các đơn vị y tế trực thuộc Sở Y tế (15/7/2024)
- Đoàn công tác CDC Điện Biên đến tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm tại CDC Quảng Ninh (12/7/2024)
- Nhu cầu lắp đặt vách trang trí phòng họp (12/7/2024)
- Nhu cầu cung cấp phụ tùng và sửa chữa Xe ô tô Toyota Hilux (12/7/2024)
- Nhu cầu quay, chụp toàn cảnh đơn vị theo phần mềm thực tế ảo VR360 (12/7/2024)
- Tập huấn công tác Bảo vệ môi trường y tế năm 2024 (12/7/2024)
- Ăn uống ở người cao tuổi (1/8/2012)
- Người già tập thiền sẽ thấy ít cô đơn hơn (31/7/2012)
- Những điều đáng lo nhất ở tuổi trung niên (31/7/2012)
- Triệu chứng ngủ gật khi xem ti vi ở người già (30/7/2012)
- Nguyên nhân khiến bạn nhanh già và cách ngăn chặn (29/7/2012)
- Bảo vệ mắt khi có tuổi (29/7/2012)
- Đi bộ tốt cho người già? Chưa chắc! (28/7/2012)
- Ho kéo dài (27/7/2012)
- Biện pháp tránh giảm tuổi thọ cho người cao tuổi (26/7/2012)
- Rối loạn trí nhớ ở người cao tuổi (24/7/2012)
- Tiêu điểm nóng
- Tin đọc nhiều