Du lịch là một trong những ngành kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19. Khách du lịch và doanh nhân trên khắp thế giới đang phân vân hủy hay không những chuyến đi trong bối cảnh ngày càng nhiều quốc gia thực thi lệnh hạn chế đi lại hoặc nhập cảnh.

Một trong những nỗi lo của hành khách là vệ sinh trên máy bay và băn khoăn liệu phi cơ đã thực sự được khử trùng trước khi họ ngồi vào chỗ hay chưa. Ảnh: AFP.

Tuy nhiên, các hãng hàng không vẫn phải vận hành và hành khách vẫn phải bay. Dưới đây là chia sẻ của các hãng hàng không, chuyên gia y tế về quy trình vệ sinh máy bay và những gì hành khách có thể làm để an tâm hơn.

Quy trình vệ sinh thông thường

Christian Rooney, quản lý của JetWash Aero, một công ty chuyên về vệ sinh hàng không tại Anh, giải thích về quy trình làm sạch giữa các chuyến bay. 

Rooney cho biết, quy trình còn phụ thuộc vào lịch trình của phi cơ. Khi thời gian eo hẹp, hãng bay chỉ có thể làm những bước cơ bản nhất: tiếp viên dọn toàn bộ báo cũ và rác vào cuối chuyến bay trước.

"Khâu vệ sinh cơ bản nhưng kỹ hơn thường được tiến hành vào ban đêm, hoặc khi thời gian nghỉ dài hơn, gồm vệ sinh toilet, lau chùi và khử trùng bàn ăn, lối đi, khoang hành lý, ghế... trong khoảng một giờ, hoặc lâu hơn", Rooney nói.

Một hãng hàng không luôn có lịch làm sạch sâu nội thất máy bay hàng tháng hoặc mỗi sáu tuần. Quá trình này kéo dài nhiều giờ và đảm bảo mọi tiêu chuẩn vệ sinh.

Rooney tiết lộ những nhà sản xuất sẽ lựa chọn loại chất tẩy rửa và khử trùng cho máy bay: "Vài loại chất khử trùng chúng tôi dùng rất hiệu quả để diệt trừ nhiều loại mầm bệnh và có khả năng vô hiệu những chủng virus phức tạp có đặc tính tương tự với SARS, E.coli, cúm gia cầm, MRSA...". Ông cho biết thêm những hóa chất kháng khuẩn này có tác dụng tới 10 ngày.

Nhân viên mặc đồ bảo hộ khử trùng máy bay của Vietnam Airlines tại sân bay quốc tế Nội Bài, Hà Nội. Ảnh: AFP.

Christian Rooney cho hay, vài hãng hàng không đã yêu cầu doanh nghiệp của anh thực hiện thêm những biện pháp vệ sinh máy bay trong tình hình dịch bệnh bùng phát hiện nay.

"Chúng tôi nhận thấy sự gia tăng trong các yêu cầu và mức độ làm sạch, phun khử trùng cabin, bởi các hãng hàng không muốn giải quyết nỗi lo của hành khách về nCoV", ông lý giải.

Nhưng Tiến sĩ William Schaffner, giáo sư y khoa thuộc khoa truyền nhiễm của Đại học Vanderbilt (Mỹ), bày tỏ rằng ông không nghĩ các hãng hàng không có thể làm gì nhiều hơn để ngăn chặn sự lây lan của Covid-19. Virus lây từ người sang người, do đó môi trường vô tri của máy bay không phải là vấn đề.

Ông nhận định, hành khách vẫn nên lau chùi những bề mặt bằng dung dịch khử trùng hoặc khăn ướt kháng khuẩn. Nhưng bước bảo vệ quan trọng nhất là rửa tay thường xuyên.

"Ngay cả khi virus ở trong môi trường vô tri, nó cũng không thể nhảy khỏi ghế và cắn vào chân bạn. Bạn bị lây nhiễm khi chạm phải virus, sau đó sờ lên mũi hay miệng của mình. Vì vậy bàn tay mới là con đường trung gian để virus lây lan", ông lý giải.

Hành động của các hãng hàng không

Brian Parrish, phát ngôn viên của Southwest Airlines, nói rằng máy bay của hãng "thường xuyên được vệ sinh giữa các chuyến bay và làm sạch toàn diện khi máy bay dừng đỗ qua đêm".

"Chương trình làm sạch của chúng tôi gồm khử trùng tất cả các bề mặt cứng trong cabin, ghế và thảm. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và làm theo tất cả các hướng dẫn từ Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về nCoV và thực hiện bất kỳ điều chỉnh nào đối với các thủ tục khi cần thiết", ông Parrish phát biểu.

Curtis Blessing, đại diện American Airlines, đồng tình với Parrish: "Máy bay, gồm cả toilet, được vệ sinh thường xuyên và mức độ làm sạch sâu thay đổi tùy thuộc vào lịch trình và mẫu máy bay" ông nói. "Phòng vệ sinh được dọn dẹp, sàn máy bay được làm sạch tại chỗ và rác được loại bỏ khỏi túi sau ghế trên tất cả các chuyến bay". Blessing cho biết, các chuyến bay xuyên lục địa, Hawaii và quốc tế có mức độ làm sạch sâu hơn.

Trong khi đó, một phát ngôn viên của Qantas cho hay, hãng áp dụng "tiêu chuẩn cao nhất trong quy trình làm sạch và khử trùng cabin, ghế ngồi, bếp và nhà vệ sinh".

Người này nhấn mạnh, bộ lọc HEPA, một phần của hệ thống điều hòa không khí trên máy bay, cũng được sử dụng trong các bệnh viện. Do đó không khí trong cabin được thay mới sau 3-5 phút, cung cấp không khí sạch hơn nhiều so với các không gian công cộng khác như tàu hỏa, nhà hàng, trung tâm mua sắm và văn phòng...

Lau chùi các bề mặt cứng bằng dung dịch sát khuẩn là một khâu trong quy trình vệ sinh khử trùng máy bay. Ảnh: Bloomberg.

Delta thông báo trên website rằng, hãng đã triển khai bộ "kỹ thuật phun sương" từ tháng 2, sử dụng "chất khử trùng có đăng ký với Cục Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), có hiệu quả cao". Kỹ thuật này đang được triển khai trên tất cả các chuyến bay xuyên Thái Bình Dương đến Mỹ, với kế hoạch mở rộng hơn khi tập trung vào các chuyến bay đến từ những nơi có Covid-19.

Hãng hàng không Cathay Pacific đảm bảo vệ sinh khoang máy bay luôn được thực hiện theo "tiêu chuẩn cao". Nhưng một số biện pháp phòng ngừa bổ sung hiện đang được áp dụng như thay mới tất cả các bọc ghế, khử trùng mọi bề mặt và thiết bị bếp, làm sạch sâu toilet, khử trùng thảm và hệ thống nước, thay thế bộ lọc không khí. Hãng bay Hong Kong này đã tạm dừng phục vụ khăn nóng, gối, chăn, tạp chí trên các chuyến bay đến và từ Trung Quốc.

Việc hành khách nên làm

Tiến sĩ Paulo Alves, giám đốc toàn cầu về sức khỏe hàng không của công ty cứu trợ quốc tế MedAire, khẳng định: "Biện phán đơn giản và hiệu quả nhất mà du khách nên thực hiện là rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước. Nếu không, dung dịch rửa tay có thể thay thế".

Ông cho rằng hành khách cũng nên dùng giấy ướt kháng khuẩn lau chùi các bề mặt - những nơi có thể vương lại giọt bắn của những người bị ho hay hắt xì. Hành khách nên duy trì các biện pháp bảo vệ trước, trong và sau chuyến bay, tránh sờ tay lên mặt. 

Còn ông Schaffner trấn an, hành khách không nhất thiết tránh dùng chăn hoặc gối được cung cấp trên chuyến bay, bởi không có dữ liệu nào cho thấy khả năng lây lan mầm bệnh khi sử dụng những dịch vụ này. Virus sẽ bị loại bỏ khi giặt chăn gối.

Chuyên gia y tế du lịch Richard Dawood nhận định, nhiều hành khách vẫn đang cân nhắc có nên đi máy bay trong mùa dịch hay không. "Có lẽ, điều quan trọng nhất cần nhớ là chưa có một ca nào mắc Covid-19 do bị lây nhiễm trên máy bay", Dawood nói.