BS Kent Brantly có thể được cứu sống nhờ huyết thanh đặc biệt

Những người đang theo dõi tình hình dịch Ebola ở Tây Phi đang bắt đầu quen thuộc với loại huyết thanh thử nghiệm “tối mật” đã được dùng cho hai bệnh nhân người Mỹ đầu tiên - BS Kent Brantly và người đồng sự, Nancy Writebol. Khi ngày càng có nhiều báo cáo về sự hồi phục “kỳ diệu” của Brantly và sự cải thiện ổn định của Writebol, thế giới đang muốn biết loại huyết thanh bí ẩn này là gì và liệu nó có phải là phương thuốc chữa khỏi bệnh mà chúng ta đang chờ đợi hay không.

“3 lọ huyết thanh tối mật đã được đưa đến Liberia vào tuần trước trong một nỗ lực cuối cùng để cứu hai nhân viên công vụ người Mỹ là Brantly và Writebol”, TS. Sanjay Gupta, cộng tác viên y tế chính của CNN giải thích. Hiệu quả của huyết thanh đối với Brantly được thấy rõ trong vòng vài giờ sau khi dùng.

Tờ The Atlantic kể rằng một trong những bác sĩ đanglàm việc tại Bệnh viện trường Đại học Emory, nơi Brantly đang được điều trị, đã mô tả tác dụng của huyết thanh là “kì diệu” và Brantly hiện đã “bình phục gần như hoàn toàn.” Tình trạng của Writebol cũng được cải thiện sau khi điều trị, mặc dù không ấn tượng như Brantly.

Thứ huyết thanh bí ẩn có khả năng cứu sống cả hai nhà khoa học và đang làm dấy lên vô số những lời đồn đoán được biết tới với tên gọi ZMapp. Cho đến nay người ta mới chỉ biết rằng: Brantly và Writebol là những người đầu tiên được dùng huyết thanh thử nghiệm này. Nó đã được thử trên 8 con khỉ.

Trong các thử nghiệm trên động vật, tất cả những con khỉ được dùng huyết thanh trong vòng 48 giờ sau khi tiếp xúc với Ebola đều còn sống. Những con được dùng sau khoảng thời gian “cửa sổ” 2 ngày này đều không qua khỏi. Tuy nhiên, cả Brantly và Writebol đều được dùng thuốc khi đã quá 48 giờ và có vẻ vẫn hiệu quả tốt.

Về mặt khoa học, không có gì là đột phá với ZMapp. Đây là một kháng thể đơn dòng, một biện pháp chữa bệnh thông thường vẫn đang được các nhà khoa học sử dụng. Kháng thể đơn dòng được tạo ra khi các nhà khoa học gây nhiễm bệnh cho động vật, sau đó thu lấy kháng thể mà con vật tạo ra để chống lại bệnh, rồi tiêm kháng thể đó cho người.

Không may là một thứ thuốc chữa khỏi Ebola vẫn còn khá xa vời, và tại thời điểm này, việc kiềm chế vi rút có lẽ dễ dàng hơn là chữa khỏi nó. Tuy nhiên, Cục Phòng chống hiểm họa quốc phòng của quân đội Mỹ đã có một động thái đầy hứa hẹn khi phê duyệt ngân sách bổ sung cho Mapp Biopharmaceutical, nơi chế tạo ra ZMapp. Mặc dù phần lớn các thuốc đòi hỏi phải thử nghiệm nhiều năm trước khi được phê duyệt, song Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm (FDA) Mỹ có thể cho phép thuốc này bỏ qua giai đoạn thử nghiệm thông thường.

Tại sao phải sau cái chết của 887 người Phi thì ZMapp mới được đưa ra là vấn đề đang gây tranh cãi. CÁc chuyên gia giải thích rằng sự thiế tích cực trong việc phát triển các thuốc điều trị Ebola là do vi rút này trước đây khá hiếm gặp, cộng với mối lo ngại là một thuốc như vậy sẽ không mang lại lợi nhuận đủ cho các công ty dược.