GS.TS. Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.

GS.TS. Nguyễn Trần Hiển: Theo tôi, các bậc phụ huynh không nên quá lo lắng. Việc đảm bảo chất lượng vaccine và an toàn tiêm chủng đều được tuân thủ theo những quy định ngặt nghèo. 

Cán bộ y tế phải có chứng chỉ đã được tập huấn mới được tiêm vaccine cho người dân.

Chương trình cũng thường xuyên tổ chức đi kiểm tra, giám sát việc tiêm có đúng kỹ thuật không ở các điểm tiêm chủng.

PV - Phụ huynh lo lắng cả về chất lượng vaccine và đội ngũ cán bộ y tế cơ sở thực hiện tiêm phòng, Viện có kế hoạch gì để trấn an người dân?

GS.TS. Nguyễn Trần Hiển: Thời gian vừa qua có báo cáo một số trường hợp phản ứng sau tiêm chủng. Kết quả đánh giá của các Hội đồng chuyên môn ở các tỉnh cho thấy đa số là trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh tật của trẻ, chỉ có rất ít ca nghi có liên quan đến yếu tố cơ địa của trẻ phản ứng với vaccine.

Chúng tôi vẫn đang tiến hành các biện pháp nhằm đảm bảo an toàn và chất lượng tiêm chủng tại các điểm tiêm, bao gồm tăng cường công tác quản lý, giám sát triển khai tiêm chủng của cán bộ y tế ở cơ sở, đảm bảo chất lượng và đảm bảo an toàn tiêm chủng theo quy định của Bộ Y tế.

Chúng tôi hợp tác với Viện kiểm định quốc gia vaccine và sinh phẩm y tế duy trì hoạt động lẫy mẫu vaccine tại các điểm tiêm chủng để kiểm tra định kỳ chất lượng vaccine. Đồng thời tăng cường đảm bảo chất lượng vaccine, đặc biệt là vaccine ở các tuyến cơ sở. Trong quá trình lấy mẫu kiểm nghiệm trong thời gian qua, chưa có phát hiện vaccine có vấn đề về chất lượng.

PV - Ông có lời khuyên gì với các bậc phụ huynh để họ yên tâm tiêm chủng đầy đủ cho con?

GS.TS. Nguyễn Trần Hiển: Việc tiêm vaccine trên thế giới và Việt Nam đều chứng minh hiệu quả của vaccine trong việc thanh toán và giảm tỷ lệ mắc bệnh, như thanh toán bệnh đậu mùa, bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh, hạ thấp tỷ lệ mắc và chết của nhiều bệnh như lao, bạch hầu, ho gà, viêm não…

Sau khi tiêm vaccine có thể có phản ứng nặng như sốc phản vệ, tử vong có thể xảy ra nhưng rất hiếm gặp, tỷ lệ khoảng 1 phần triệu trẻ được tiêm. Không có vaccine nào là hoàn hảo và tuyệt đối an toàn 100%.  

Để hạn chế rủi ro, bên cạnh việc cán bộ y tế tuân thủ các qui định trong sử dụng vaccine và sinh phẩm y tế, phụ huynh cần hợp tác với cán bộ y tế, trong việc thông báo tiền sử sức khỏe, bệnh tật, và tiêm chủng của trẻ, theo dõi trẻ sau tiêm, kịp thời mang trẻ đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường… tránh những phản ứng bất lợi có thể xảy ra do tiêm vaccine.

Loại vaccine "5 trong 1" đã được tiêm cho 3 trẻ tử vong ở Nghệ An.

PV - Theo nhiều phụ huynh phản ánh, hiện nay, đặc biệt các vùng nông thôn, thái độ của cán bộ tiêm chủng rất vênh váo, thường không trao đổi với người nhà trước và sau khi tiêm, Viện có kiểm tra giám sát gì việc này?

GS.TS. Nguyễn Trần Hiển: Chúng tôi vẫn thường xuyên đi kiểm tra và giám sát các điểm tiêm, nhìn chung các cán bộ y tế đều thực hiện nghiêm các quy định của Bộ y tế, chưa phát hiện được vi phạm nào như thế. Còn nếu điểm tiêm nào xảy ra như thế, chúng tôi sẽ nhắc nhở cán bộ y tế.

PV - Thời gian bảo quản và vận chuyển vaccine từ khi đưa về tiêm ở các địa phương là bao lâu?

GS.TS. Nguyễn Trần Hiển: Theo quy định, vaccine chỉ được bảo quản tối đa 3 tháng ở cơ sở, còn lại là giữ lại bảo quản tại kho lạnh ở Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương. Thường chúng tôi thực hiện nguyên tắc dùng tới đâu, chuyển tới đó, không bảo quản lâu dài ở cơ sở.

PV - Trong quá trình vận chuyển và phân phát vaccine về các địa phương, việc kiểm tra chất lượng vaccine như thế nào?

GS.TS. Nguyễn Trần Hiển: Định kỳ hàng quý Viện Kiểm định quốc gia vaccine và sinh phẩm y tế sẽ tiến hành kiểm tra đột xuất các mẫu vaccine lấy ngẫu nhiên ở dây chuyền lạnh tại các địa phương.

Trên nhãn của một số loại vaccine cũng có chỉ thị nhiệt độ, nếu vaccine bảo quản không đúng nhiệt độ, chỉ thị này sẽ đổi sang màu sẫm, cán bộ y tế có thể nhận biết vaccine đó không còn đảm bảo chất lượng để loại bỏ không sử dụng nữa. Chúng tôi đã và sẽ tiếp tục tuyên truyền để người dân biết về điểm này và cùng giám sát, phát hiện với cán bộ y tế.

Trong trường hợp tai biến sau tiêm vaccine ở Nghệ An, chỉ thị màu này trên nhãn lọ vaccine vẫn chưa có thay đổi, chứng tỏ được bảo quản ở nhiệt độ đúng quy định.

PV - Xin cảm ơn ông!