Anh Thanh Vũ, ở Bình Thạnh, TP.HCM cho biết: “Tôi có một cháu trai 2 tháng tuổi. Thỉnh thoảng, khi nựng cháu, tôi cũng hay bế thẳng đứng cháu lên chứ không bế nghiêng nên bà nội cháu hay nhắc nhở: “Ẵm cháu như vậy mà bị lồng ruột thì khổ lắm”. Anh Vũ thắc mắc: “Lồng ruột là gì? Phòng ngừa bằng cách nào? Làm sao để biết được cháu bị lồng ruột? Bà nội cháu nói như vậy có đúng không?”.

Theo bác sĩ Phước Vân, lồng ruột là một cấp cứu ngoại khoa. Tai biến lồng ruột xảy ra khi một đoạn ruột chui vào lòng của một đoạn ruột kế cận, gây nên sự thắt nghẹt mạch máu nuôi ruột, làm tổn thương đoạn ruột bên dưới. Nếu không điều trị kịp thời khối lồng sẽ bị hoại tử đưa đến thủng ruột, xì dịch và phân vào trong ổ bụng, dễ đưa đến biến chứng nhiễm trùng nặng và có thể tử vong.

Lồng ruột là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ. (Ảnh: Inmagine)

Nguyên nhân khiến trẻ bị lồng ruột đến nay chưa được xác định chính xác. Bệnh thường gặp ở trẻ em, có lẽ do kích thước ruột non và ruột già của trẻ quá chênh lệch nhau. Mặt khác trên 80% bệnh lồng ruột xảy ra ở trẻ dưới một tuổi, nhất là từ 4 - 9 tháng tuổi. Đây cũng là thời kỳ trẻ chuyển từ bú sữa sang chế độ ăn dặm nên ruột dễ co bóp bất thường. Một số ghi nhận cho thấy có mối liên quan giữa bệnh lồng ruột ở trẻ em và các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm nhiễm đường ruột. Đặc biệt khi trẻ bị tiêu chảy do vi rút hoặc vi trùng, thường có tình trạng tăng nhu động ruột dẫn đến tăng nguy cơ bị lồng ruột.

Lồng ruột được phát hiện sớm qua các triệu chứng: trẻ đang khỏe mạnh, bú tốt đột ngột khóc thét từng cơn, nôn vọt lúc đầu ra sữa, thức ăn, giai đoạn muộn có thể ói ra dịch mật, tiêu phân nhầy máu. Siêu âm bụng rất hiệu quả trong chẩn đoán lồng ruột.

Phương pháp điều trị tương đối đơn giản là bơm hơi qua ngã hậu môn để tháo lồng. Đa phần các trường hợp đều tự tháo dưới áp lực bơm hơi. Những trường hợp lồng ruột đến trễ hoặc lồng quá chặt phải mổ để tháo lồng bằng tay hoặc thậm chí có thể phải cắt bỏ đoạn ruột bị hoại tử.

Tuy nhiên, bác sĩ Phước Vân cũng cho biết có rất nhiều hiểu biết sai về lồng ruột được truyền miệng trong dân gian. Ví dụ như: do bé quá hiếu động, chạy nhảy quá nhiều hoặc bố mẹ tung hứng, đùa giỡn, chọc cười trẻ sau ăn no; bế bé thẳng đứng sau khi ăn như trường hợp thắc mắc của bạn đọc nói trên.

Để tránh bị lồng ruột ở trẻ, bác sĩ Vân khuyên phụ huynh nên giữ vệ sinh ăn uống cho bé. Khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm hay khi chuyển đổi sữa theo độ tuổi của trẻ, bạn nên cho bé ăn từ từ với liều lượng tăng dần.