Thuốc lá có chứa 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư. Khói thuốc lá gây ra khoảng 25 căn bệnh khác nhau cho người hút thuốc, trong đó có nhiều bệnh nguy hiểm như: ung thư, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp,…và đặc biệt có nhiều tác động xấu đến các chức năng sinh sản của nam giới. Người hút thuốc thụ động (hít khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra) cũng chịu ảnh hưởng các tác hại tương tự như khi hút thuốc lá trực tiếp.

Người hút thuốc lá có nguy cơ vô sinh cao hơn người không hút thuốc

Các chất độc điển hình trong khói thuốc lá bao gồm:
- Nicotine: là một chất gây nghiện tương tự Heroin và Cocain, gây tăng mạch, huyết áp và khiến người hút lệ thuộc vào thuốc lá.
- Khí CO: gắn kết rất chặt với hemoglobine trong hồng cầu, làm giảm nồng độ oxy trong máu, làm máu đặc hơn và tăng gánh nặng cho tim. Khí CO góp phần hình thành các mảng xơ vữa động mạch đồng thời làm suy giảm sự hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và điều chỉnh cơ thể, liên quan đến bệnh tim, đột quỵ và các vấn đề tuần hoàn khác.
- Nitrosamines, Benzene, Hydrogen cyanide: là các chất gây ung thư mạnh. Các hoá chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mạn tính, phá huỷ tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hoá.
- Các phân tử nhỏ: Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Các chất kích thích này gây nên các thay đổi cấu trúc của niêm mạc phế quản dẫn đến làm tăng tiết nhày và giảm hiệu quả thanh lọc của thảm nhày - lông chuyển gây nên các bệnh hô hấp.
Bác sĩ CKI Đỗ Mai Liên, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh không lây nhiễm và Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh cho biết: “Khói thuốc lá không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới. Hút thuốc lá có thể làm giảm sản xuất tinh trùng, làm dị dạng tinh trùng, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng và nguy hiểm hơn là hút thuốc làm giảm nghiêm trọng dòng máu đến dương vật, có thể gây liệt dương, thậm chí có thể gây vô sinh ở nam giới. Một số thành phần của thuốc lá tìm thấy trong tinh dịch kìm hãm sự hoạt động của hệ thống enzym choline acetyltransferase, enzym này cần thiết cho tinh trùng có thể hoạt động được. Nam giới hút thuốc so với những người không hút thuốc thì có nồng độ testosterone thấp (hormon này cần thiết cho việc sản xuất tinh trùng) và làm tăng nồng độ horrmon kích thích nang (hormon nữ hoá). Ngoài ra, khói thuốc lá có liên quan mật thiết đến tỉ lệ bị sảy thai và dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Hay là đối với những người ung thư tiền liệt tuyến mà hút thuốc thì sự xâm nhập và di căn của các tế bào ung thư cũng tăng lên”.

Tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về phòng, chống tác hại thuốc lá

Bên cạnh những ảnh hưởng về sức khỏe, hút thuốc lá có thể gây ra hàng loạt các hệ lụy về kinh tế - xã hội như:
- Gây lãng phí kinh tế của các hộ gia đình. Tiền mua thuốc lá làm giảm chi cho giáo dục, lương thực và chăm sóc sức khỏe. Bên cạnh đó, người hút thuốc và xã hội còn phải gánh chịu những chi phí do khám chữa các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, mà hầu hết các bệnh này đều phức tạp và nguy hiểm.
- Tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm do các căn bệnh mà nguyên nhân từ thuốc lá làm ảnh hưởng rất nặng nề tới kinh tế gia đình và xã hội.
- Các tệ nạn xã hội khác kèm theo như thói quen uống rượu bia khi hút thuốc lá,…Đặc biệt là các em học sinh có quan niệm sai lầm khi hút thuốc lá để khẳng định mình, dễ bị bạn bè dụ dỗ và không chú tâm đến học tập, rèn luyện.
- Khói thuốc lá làm ô nhiễm không khí, khói thuốc tỏa ra ngoài môi trường khiến những người xung quanh mắc bệnh do hít phải khói thuốc lá thụ động. Rác thải của thuốc lá gây mất mỹ quan môi trường sống.
- Cháy nổ do tàn thuốc lá cũng là vấn đề tiêu cực do thuốc lá gây ra, thiệt hại kinh tế khó lường trước được.
Theo Bác sĩ CKI Đỗ Mai Liên, việc bỏ thuốc lá sẽ có nhiều lợi ích thiết thực. Nam giới bỏ thuốc lá càng sớm thì nguy cơ vô sinh, liệt dương càng giảm, đời sống tình dục được cải thiện và chất lượng tinh trùng được đảm bảo để có thể sinh ra những đứa con khỏe mạnh.
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây bệnh và gây tử vong cao, hút 1 điếu thuốc lá có thể làm giảm 5,5 phút tuổi thọ. Khói thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn còn ảnh hưởng đến những người xung quanh và thế hệ mai sau. Chính vì vậy, việc cai thuốc lá là rất cần thiết và không bao giờ là quá muộn.