Theo bảng màu phân loại thực phẩm để chọn thức ăn

Các chuyên gia về dinh dưỡng đã dùng ba màu cơ bản: xanh, vàng và đỏ để phân loại thực phẩm, giúp bệnh nhân tiểu đường dễ lựa chọn thức ăn.

Bảng màu xanh là các loại thức ăn tốt cho bệnh nhân tiểu đường, gồm các loại thức ăn sau đây: các loại bánh mỳ không trộn phụ gia; gạo và các chế phẩm như mỳ, bún, phở, bánh cuốn, bánh đa…; sữa nhạt đã loại bớt chất béo, sữa chua, pho mát không bơ; lòng trắng trứng gà, vịt, ngan ngỗng, chim cút...; các loại thịt nạc: lợn, bò, bê, gà, chim... nên hạn chế dùng thịt ngan, vịt vì thủy cầm thường nhiều mỡ; các loại cá nước ngọt, nước mặn và thủy hải sản.

Bảng màu vàng là thức ăn chỉ nên ăn ít, cần hạn chế: bánh mỳ trắng, bánh mỳ ngọt, khoai tây; bánh bột gạo ngọt có nhân hoa quả; bơ thực vật; các loại nước hoa quả đậm đặc; dầu thực vật; các loại rau quả đóng hộp; các loại nước uống, nước khoáng có đường.

Bảng màu đỏ là thức ăn cần phải kiêng gồm: tất cả các loại đường ngọt; các loại bánh, kẹo, sản phẩm có đường ngọt; các loại trái cây ngọt sấy khô, ngâm đường; bơ, mỡ động vật; lòng đỏ trứng gà, vịt, chim cút...; các loại cá nhiều mỡ như cá tra, ba sa, cá dầu; các loại thức uống có cồn...

Kẹo thuộc bảng màu đỏ - người tiểu đường không nên ăn.

Chọn thức ăn theo phân loại chỉ số đường huyết

Tùy theo loại thức ăn mà khả năng làm tăng đường huyết nhanh hay chậm có khác nhau. Đánh giá khả năng làm tăng đường huyết của một loại thực phẩm người ta dùng khái niệm chỉ số đường máu (glycemic index- GI). Theo đó, loại thức ăn nào có chỉ số GI càng cao, nghĩa là thức ăn đó được tiêu hóa, hấp thu nhanh và làm tăng đường huyết càng nhanh. Trái lại, thực phẩm có GI thấp sẽ được hấp thu chậm và làm tăng đường huyết chậm. Như vậy, bệnh nhân tiểu đường cần ăn thực phẩm có GI càng thấp càng tốt. Nếu lấy đường glucose với GI chuẩn là 100, các nhà dinh dưỡng xếp một số thức ăn dựa theo chỉ số đường huyết GI thành ba nhóm như sau:

Nhóm thức ăn có GI ≤ 55, chỉ số đường thấp, gồm một số thức ăn sau: nước táo (không pha đường), đậu trắng, đậu nành, lạc (đậu phộng), cà rốt, đường fructose, có nhiều trong trái cây chín, ít ngọt như: nho, táo, bưởi, xoài, đu đủ…

Nhóm thức ăn có GI từ 56-69, chỉ số đường trung bình gồm: khoai tây nướng, bánh nướng, dứa chín (thơm), mỳ sợi, cam, sữa chua…

Nhóm thức ăn có GI ≥ 70, chỉ số đường cao: kẹo mạch nha, mật ong, nước mía, chuối, bánh quy ngọt, bánh bột gạo trắng, bánh mỳ trắng…