Đói không sao, ăn vào lại... mệt
Cập nhật: 12/7/2012 | 2:27:39 PM
Có một thực tế là ở những bệnh nhân suy kiệt nặng do nằm lâu, do nuôi dưỡng kém, hoặc do kém khả năng hấp thu, ăn chay, tuyệt thực kéo dài; những người bị đói kéo dài trong các khu vực thiếu lương thực, khi được nuôi dưỡng đầy đủ trở lại (bằng đường miệng, qua ống thông dạ dày hay qua đường truyền tĩnh mạch) thì lại xuất hiện những triệu chứng nặng hơn và nhiều trường hợp đã tử vong. Vậy nên hiểu vấn đề này như thế nào?
Thế nào là hội chứng sau nuôi dưỡng lại?
Hội chứng sau nuôi dưỡng lại (refeeding syndrome) là một loạt các rối loạn chuyển hóa xảy ra ở các bệnh nhân nhịn đói lâu ngày, bệnh nhân suy dinh dưỡng được nuôi dưỡng trở lại. Hội chứng này có thể gặp sau nuôi dưỡng lại ở những bệnh nhân có hội chứng chán ăn do nguyên nhân thần kinh, suy dinh dưỡng ở người già hoặc trẻ em, suy dinh dưỡng ở người nghiện rượu, ở những bệnh nhân ung thư đang được điều trị hóa chất, bệnh nhân sau mổ, sau mổ cắt đoạn ruột, bệnh nhân nằm lâu do tai biến mạch máu não, do bại liệt…
Chăm sóc bệnh nhi qua đường sông dạ dày. Ảnh: H.Hải |
Cơ chế của các rối loạn sau nuôi dưỡng lại
Sau 24 - 72 giờ nhịn đói, nồng độ đường glucose trong máu bắt đầu giảm. Nồng độ insulin giảm trong khi nồng độ glucargon tăng lên để huy động chuyển đổi glucose từ kho dự trữ glycogen của cơ thể nhằm cung cấp năng lượng cho các mô không có đường dự trữ như não, tủy thận và hồng cầu. Sau 72 giờ, lượng glycogen nhanh chóng bị cạn kiệt và glucose được tổng hợp chủ yếu bằng mỡ và protein của cơ. Như vậy, nguồn mỡ và protein tại các mô mỡ và khối cơ trong cơ thể sớm muộn cũng sẽ hết nếu bệnh nhân không được nuôi dưỡng kịp thời.
Khi bệnh nhân được nuôi dưỡng trở lại, một lượng lớn glucose được hấp thu vào máu dẫn đến tăng giải phóng insulin để đưa glucose vào trong các tế bào. Quá trình này kèm theo một lượng lớn phosphate, magnesium, potassium cũng vào theo trong tế bào gây thiếu phospho, magne và kali trong máu. Lượng glucose cao đột ngột trong máu cũng làm giảm bài tiết natri và nước tự do qua thận gây thừa nước và muối trong cơ thể. Hậu quả là phù phổi, suy tim, phù ngoại biên có thể xảy ra. Truyền glucose quá nhanh cũng gây tăng đường máu và làm tăng áp lực thẩm thấu máu. Nuôi dưỡng thiếu các vitamin, đặc biệt là vitamin B1 có thể gây các thương tổn thần kinh và tim mạch. Lượng albumin máu giảm nhiều ở bệnh nhân suy kiệt nặng không giữ được nước trong lòng mạch nên khi được truyền dịch, nước sẽ thoát ra gây phù, tràn dịch màng bụng, màng phổi, màng ngoài tim.
Biểu hiện của hội chứng sau nuôi dưỡng lại
Lượng albumin máu giảm gây tràn dịch màng ngoài tim (trên phim chụp CT scaner). |
Các giải pháp
Bỏ sót hội chứng sau nuôi dưỡng lại có thể làm bệnh nhân nặng thêm hoặc thậm chí tử vong. Các biện pháp dự phòng bao gồm nuôi dưỡng đầy đủ cho các đối tượng có nguy cơ bị suy dinh dưỡng như bệnh nhân ung thư, bệnh nhân sau mổ…; với những bệnh nhân suy dinh dưỡng có nguy cơ cao, khi nuôi dưỡng, nên theo dõi liên tục các thông số về nước, điện giải (natri, kali, magne, phospho, canxi) , kiềm toan, protein, albumin máu cũng như các biểu hiện lâm sàng như tim mạch, hô hấp, thần kinh; bắt đầu nuôi dưỡng bằng số calorie vào khoảng một nửa so với nhu cầu thực của bệnh nhân sau đó tăng dần cho đủ trong vòng 7 - 10 ngày sau. Bổ sung đầy đủ và hợp lý các thành phần trong thức ăn như đường, đạm, mỡ, chất xơ, vitamin, các yếu tố vi lượng. Lượng nước nên đảm bảo vừa đủ cho bệnh nhân, tránh thừa hoặc thiếu. Tiếp tục theo dõi các thông số lâm sàng và xét nghiệm hằng ngày cho tới khi bệnh nhân ổn định.
(Nguồn: suckhoedoisong.vn)
- Nhu cầu tiếp nhận báo giá để tham khảo, xây dựng giá gói thầu, làm cơ sở tổ chức lựa chọn nhà thầu cho gói thầu: Mua hoá chất vật tư lĩnh vực xét nghiệm ma tuý (17/7/2024)
- Nhu cầu mua vacxin dịch vụ cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh (15/7/2024)
- V/v Thẩm định giá: Lô máy móc tài sản, trang thiết bị công nghệ kỹ thuật lạc hậu, hư hỏng, hết khấu hao, không còn khả năng sử dụng, không sửa chữa được của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Quảng Ninh năm 2024 (15/7/2024)
- V/v mời tham gia khảo sát lập phương án và báo giá thực hiện cải tạo bổ sung Hệ thống PCCC tại các đơn vị y tế trực thuộc Sở Y tế (15/7/2024)
- Đoàn công tác CDC Điện Biên đến tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm tại CDC Quảng Ninh (12/7/2024)
- Nhu cầu lắp đặt vách trang trí phòng họp (12/7/2024)
- Nhu cầu cung cấp phụ tùng và sửa chữa Xe ô tô Toyota Hilux (12/7/2024)
- Nhu cầu quay, chụp toàn cảnh đơn vị theo phần mềm thực tế ảo VR360 (12/7/2024)
- Lời khuyên cho những bệnh nhân hen suyễn (12/7/2012)
- Đau lưng có thể do bệnh phụ khoa (12/7/2012)
- Pôlýp đại trực tràng: chỉ dấu ung thư (12/7/2012)
- Bí kíp giải độc cho cơ thể (11/7/2012)
- Viêm lợi có thể dẫn đến bệnh nan y (11/7/2012)
- Xử lý khi cơ thể bị chảy máu (11/7/2012)
- 10 thiết bị trong gia đình có nguy cơ gây ung thư (11/7/2012)
- Phòng tránh mệt mỏi khi đi du lịch (10/7/2012)
- Uống rượu pha mật động vật Tác hại khôn lường (10/7/2012)
- Ngồi nhiều sẽ giảm tuổi thọ (10/7/2012)
- Tiêu điểm nóng
- Tin đọc nhiều