Hệ thống này hoạt động bằng cách kiểm tra xem trong huyết thanh của người nghi nhiễm có một chỉ thị HIV p24 hay không. Nếu p24 có mặt, dù với mật độ cực nhỏ, nó cũng khiến các hạt vàng nano dính lại với nhau theo một hình thái bất thường, khiến dung dịch chuyển màu xanh. Ngược lại, kết quả âm tính ứng với màu đỏ.

Phương pháp này không chỉ hiệu quả trong phát hiện sớm HIV, mà với cả bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Nó được chuyên gia Roberto de la Rica và Molly Stevens, từ Đại học Hoàng gia London giới thiệu trên số mới của tạp chí Nature Nanotechnology.

Giáo sư Molly Stevens cho biết, những cách xét nghiệm HIV truyền thống quá đắt đỏ để có thể áp dụng tại nhiều quốc gia nghèo. Giải pháp mới của bà và cộng sự cho hiệu quả cao hơn, không cần những thiết bị quá phức tạp, và lại rẻ hơn 10 lần, đồng thời có thể được dùng để tầm soát nhiều loại bệnh khác.

So với kỹ thuật xét nghiệm HIV nhanh trước đây (như phân tích nước bọt), kỹ thuật p24 cho hiệu quả cao hơn nhiều, vì phương pháp nước bọt chỉ đúng khi virus đã đạt mật độ khá cao trong cơ thể. Thậm chí, có trường hợp xét nghiệm nước bọt cho kết quả âm tính, thì phương pháp p24 vẫn tìm ra HIV ở đó.