Canxi không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng tới sự phát triển chiều cao của trẻ như các phụ huynh thường nghĩ. Để chăm con cao lớn, điều quan trọng cần bổ sung đầy đủ các thực phẩm, dinh dưỡng giúp tăng chiều cao ở giai đoạn vàng của trẻ.

Những điều không ngờ

Ngoài gen, chế độ luyện tập thể thao thì dinh dưỡng là một trong những yếu tố tích cực ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ luôn được các bậc cha mẹ chú trọng hàng đầu. Một chế độ dinh dưỡng tốt sẽ xây dựng cho trẻ khối xương luôn chắc khỏe, dẻo dai. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh cho rằng chỉ cần bổ sung dinh dưỡng nhiều canxi sẽ là nhân tố quyết định để con phát triển chiều cao? Theo ThS.BS. Lê Thị Hải - Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, canxi không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng tới sự phát triển chiều cao của trẻ như mọi người thường nghĩ. Mà điều quan trọng là phải biết sử dụng những loại thực phẩm, dinh dưỡng kích thích Hormone tăng trưởng chiều cao cho trẻ.

Trẻ có thể bị lùn do thừa canxi

Bổ sung canxi cho bé ngay từ khi còn nhỏ là việc làm cần thiết và rất nhiều phụ huynh đã ý thức được điều đó. Nhưng bổ sung bằng cách nào, liều lượng bao nhiêu để bé hấp thu tốt thì không phải ai cũng biết. Chính vì vậy, nhiều người đã cho bé uống sữa hàm lượng canxi cao ngay từ khi mới sinh, uống bổ sung canxi với quan niệm dùng càng nhiều càng tốt mà không nhận thức được tác hại của việc thừa chất này đối với trẻ nhỏ. Tuy canxi có tác dụng thúc đẩy phát triển chiều cao, nhưng khi cơ thể thừa canxi thì sẽ gặp nguy cơ bị vôi hóa thận, sỏi thận, giảm chức năng thận, giảm hấp thu các chất khoáng khác như sắt, kẽm, magie, phospho... khiến bé bị suy dinh dưỡng.

Điều đáng ngại hơn, trẻ có thể bị lùn do thừa canxi. Điều này được lý giải là do hàm lượng canxi trong máu tăng cao có thể đi vào xương nhiều hơn, làm cứng xương sớm, dẫn đến hạn chế sự phát triển xương, ảnh hưởng tiêu cực tới phát triển chiều cao, trẻ có thể bị lùn hoặc ngừng phát triển chiều cao vì cốt hóa xương sớm.

Một số dấu hiệu giúp mẹ dễ nhận biết bé thừa canxi đó là: bé có thể bị táo bón, mệt mỏi, buồn nôn hay biếng ăn; Còn nếu nặng hơn, bé có thể có các dấu hiệu như đau xương, đau cơ, đi tiểu nhiều; Khi làm xét nghiệm, lượng canxi huyết của bé rất cao.

Kích thích Hormone tăng trưởng chiều cao từ thực phẩm hằng ngày

BS. Lê Thị Hải cho biết, để trẻ vươn tới chiều cao lý tưởng, phụ huynh cần phải biết sử dụng những loại thực phẩm kích thích Hormone tăng trưởng chiều cao ở giai đoạn vàng của trẻ (từ 2 tới 17 tuổi). Đây là cách kích thích là cách tự nhiên và an toàn nhất.

Theo BS. Hải, tại sàn não người có một tuyến nội tiết gọi là tuyến Yên. Tuyến Yên như một phần lồi lên bên dưới của đại não, kích thước tuy rất nhỏ (chỉ nặng 0,5gam) nhưng cũng rất đặc biệt với nhiều chức năng quan trọng. Đó là nơi sản sinh ra Hormon tăng trưởng gọi tắt là GH (growth hormon). Dưới tác động của Hormon tăng trưởng GH, gan sẽ được kích thích và tổng hợp nên IGF-1. IGF-1 có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hóa sụn thành xương bởi sự tích lũy Canxi và thúc đẩy sự phân chia tế bào, gia tăng số lượng tế bào ở các mô khác nhau của cơ thể. Khi cơ thể không đủ IGF-1 sẽ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, thấp còi, chậm phát triển.

Theo BS. Hải, muốn kích thích Hormone tăng trưởng chiều cao ở trẻ, cha mẹ cần bổ sung nguồn thực phẩm đầy đủ các chất sau:

Protein (chất đạm): Rất quan trọng đối với trẻ đang tăng trưởng. Là thành phần men tiêu hóa, nội tiết, kháng thể... Trẻ không đủ protein sẽ ngừng tăng trưởng, sụt cân, hệ tiêu hóa kém, dễ mắc bệnh, ảnh hưởng đến tăng chiều cao.

Eleuthero (hay còn gọi là Sâm Siberian) giúp kích thích sự tiết ra các hóc-môn tăng trưởng từ tuyến yên một cách tối đa, vừa giúp phát triển xương tối ưu về chiều dọc, vừa tăng khả năng miễn dịch cho cơ thể, cung cấp năng lượng giúp trẻ cao lớn và phòng tránh được bệnh tật

Lysin: Là axit amin thiết yếu. Dễ bị phá hủy trong quá trình chế biến, nấu nướng. Trẻ thiếu lysin dẫn tới không tổng hợp được protein gây gầy, teo cơ, nhão cơ, biếng ăn. Thức ăn nhiều lysin: thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đậu nành. Đặc biệt, nên bổ sung cao đậu nành lên men, vì ngoài bổ sung Lysin, còn chứa thêm Bacillus subtilis là chủng vi khuẩn probiotics thế hệ mới, giúp sinh ra nhiều enzyme, đặc biệt là các men tiêu hóa amylase và protease, góp phần quan trọng tạo ra và duy trì hệ sinh vật có lợi cho đường ruột, cung cấp thêm chất dinh dưỡng và kích thích hệ miễn dịch.

Canxi:  Giúp xương phát triển vững chắc và tăng chiều cao. Nhu cầu canxi thay đổi theo tuổi, trung bình trẻ 6 tháng-18 tuổi cần khoảng 400-700 mg/ngày. Thức ăn có nhiều canxi: sữa, cua, ốc, tôm, tép, cá kho nhừ ăn cả xương, đậu phụ, các loại rau.

Vitamin A :  đặc biệt cần thiết cho sự tăng trưởng của trẻ. Ngoài ảnh hưởng đến mắt, da, tăng sức đề kháng chống nhiễm trùng, khả năng chống oxy hóa, chống ung thư , thiếu vitamin A cũng gây chậm tăng trưởng xương. Thức ăn nhiều vitamin A: trứng, cá, gan, thịt, rau lá xanh đậm, củ quả màu vàng cam (bí đỏ, cà rốt, gấc, đu đủ, xoài chín...).

Sắt :Là nguyên liệu để tạo máu. Thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu gây tăng trưởng chậm. Thức ăn nhiều sắt: gan, huyết, trứng, thịt, cá, đậu, rau dền.

Kẽm :Rất cần thiết cho nhiều hoạt động chuyển hóa của cơ thể, giúp phân chia tế bào, thúc đẩy sự tăng trưởng. Nhu cầu kẽm: 0,5 mg/kg cân nặng, tối đa 15 mg mỗi ngày.

Iốt :Là nguyên liệu tạo nên nội tiết tố tuyến giáp, tác động lên nhiều bộ phận cơ quan trong cơ thể để thúc đẩy sự tăng trưởng. Nhu cầu iốt tăng dần theo tuổi: từ 50-150 mcg/ngày. Thức ăn nhiều iốt: muối iốt, phô mai, trứng gà, sữa, cá biển, rau câu, tảo.

Trong giai đoạn cơ thể đang lớn, muốn phát triển chiều cao tốt, không nên ăn uống kiêng khem, chế độ ăn cần phong phú, ăn đa dạng để cơ thể được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng. Bởi lẽ, chiều cao chịu ảnh hưởng mạnh nhất là yếu tố dinh dưỡng với 31%, trong khi yếu tố di truyền  cũng chỉ tác động đến 30% và vận động thể lực là 20%. Việc cung ứng đầy đủ năng lượng, các chất dinh dưỡng cần thiết  trong giai đọan phát triển của trẻ là hết sức cần thiết để trẻ có một chiều cao lý tưởng.