Sáng ngày 20/5, Đoàn khảo sát của Ban chỉ đạo Nhà nước do Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ dẫn đầu đã có buổi làm việc với Bộ Y tế về việc xây dựng đề án đổi mới cơ chế quản lý, cơ chế tài chính, tổ chức hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập.

Việc sắp xếp lại hệ thống các đơn vị y tế bước đầu có hiệu quả

Báo cáo tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, ở TW đang quản lý 111 đơn vị sự nghiệp y tế công lập, còn lại địa phương quản lý hơn 2.000 đơn vị, tổng số toàn ngành có gần 355.000 cán bộ, nhân viên. Thời gian qua, thực hiện việc tổ chức, sắp xếp lại hệ thống, đã có 22 tỉnh, thành phố sáp nhập các đơn vị y tế dự phòng thành Trung tâm kiểm soát dịch bệnh, giúp giảm được 100 đơn vị trực thuộc, giảm được 300 đầu mối và giảm được 1.200 cán bộ quản lý, chưa kể tinh giảm được biên chế đối với nhân viên và giảm chi phí đầu tư.

Phó thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ phát biểu tại buổi làm việc với Bộ Y tế

Tại tuyến dưới, việc sáp nhập Trung tâm y tế và BV quận, huyện thành mô hình trung tâm y tế 2 chức năng đã giảm được 450 đầu mối và 1.800 cán bộ quản lý. Tuy nhiên, ở tuyến TW và tại các tỉnh thành chưa thực hiện việc sắp xếp lại hệ thống tổ chức, vẫn còn tình trạng chồng chéo về chức năng nhiệm vụ trong cùng một tuyến và giữa các tuyến; cơ chế quản lý cũng chưa thống nhất.

Về thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, đến nay chỉ có 1 BV tự chủ hoàn toàn (gồm cả chi phí thường xuyên và chi phí đầu tư), còn lại là tự chủ một phần hoặc bao cấp hoàn toàn. Từ năm nay, giá dịch vụ được tính thêm chi phí tiền lương nên cả nước có khoảng 100 BV công đã tự bảo đảm chi hoạt động thường xuyên. Tuy nhiên, nhiều đơn vị vẫn chưa muốn tự chủ nên chưa phát huy được tính năng động, sáng tạo. Các đơn vị chưa xây dựng được mô hình quản trị tương tự như doanh nghiệp và năng lực quản lý tài chính của người đứng đầu còn hạn chế.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Y tế cũng kiến nghị, cho phép thực hiện bảo hiểm y tế (BHYT) xã hội nhiều mức đóng theo lương, có mức cơ bản, có mức nâng cao để khuyến khích các tầng lớp nhân dân tham gia BHYT. Nhà nước mua và hỗ trợ cho một số đối tượng theo mức BHYT cơ bản, được hưởng gói quyền lợi cơ bản. Các đối tượng có nhu cầu, có khả năng tài chính có thể tham gia và hưởng các dịch vụ ngoài gói cơ bản. Đồng thời, sửa đổi Luật BHYT theo hướng có lộ trình bổ sung một số dịch vụ y tế dự phòng và khám, sàng lọc một số bệnh do BHYT chi trả theo nguyên tắc mức hưởng phù hợp với mức đóng.

Cũng tại buổi làm việc, Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ cho phép được tiếp tục thực hiện chủ trương xã hội hóa; cho phép thực hiện cơ chế kết hợp công tư về nhân lực;  cho phép được thực hiện thống nhất trong cả nước việc quản lý theo ngành ở địa phương: Sở Y tế quản lý thống nhất trên địa bàn cả chuyên môn, nhân lực và tài chính…

Những kiến nghị từ thực tiễn của các BV

Từ thực tiễn hoạt động của BV tai buổi làm việc, PGS.TS Trần Ngọc Lương, Giám đốc BV Nội tiết TƯ cho biết, hiện BV đã tự chủ 100%, sau khi vay xây dựng xã hội hoá, hiện mỗi năm phải trả cả gốc và lãi gần 100 tỷ, trong khi tổng nguồn thu chỉ có 400-450 tỷ đồng. Dù “tự làm tự ăn” nhưng thực tế nhiều kế hoạch, giá trần... của BV vẫn phải chờ ý kiến của  Bộ Y tế.

Bên cạnh đó, do đặc thù ngành rối loạn chuyển hoá và nội tiết nên việc tuyển nhân lực chất lượng cao cũng khó khăn, nhất là khi trường ĐH Y Hà Nội chưa có chuyên ngành này. Vì vậy BV mong muốn được tự chủ trong tuyển dụng dựa theo nhu cầu và năng suất lao động.

PGS.TS Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc BV Bạch Mai cũng cho biết, BV là một trong những cơ sở y tế đầu tiên thực hiện tự chủ chi thường xuyên, nhưng thực tế gặp không ít khó khăn. Theo đó lãnh đạo BV Bạch Mai đề xuất mức chi tiêu mua sắm từ 500 triệu lên 1 tỷ đồng mới phải trình lên Bộ để đơn vị chủ động kịp thời. Đồng thời, BV được chủ động hoàn toàn trong tuyển dụng nhân lực theo đặc thù và nhu cầu của từng khoa, phòng để đáp ứng công tác khám chữa bệnh.

Về mô hình quản trị BV, Giám đốc BV Bạch Mai bày tỏ băn khoăn khi hướng của Bộ Y tế là lập Hội đồng quản lý và tách hoạt động của Hội đồng này với Ban giám đốc BV. Trong đó Chủ tịch Hội đồng quản lý sẽ ra chủ trương, Ban giám đốc sẽ thực hiện, vậy nếu kết quả không tốt thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm?

Liên quan đến Nghị định quy định mỗi đơn vị (BV) chỉ có 1 giám đốc và 3 phó giám đốc, từ thực tiễn hoạt động của BV Bạch Mai hiện nay với 1 giám đốc và 5 phó giám đốc phụ trách các lĩnh vực thế nhưng với đặc thù khám chữa bệnh khoảng 7.000 bệnh nhân/ ngày, nên có những ngày chỉ hội chẩn ca bệnh nặng và giải quyết việc sự vụ của BV, mà ban lãnh đạo BV đã kín đặc thời gian… Do đó, TS Nguyễn Quốc Anh đề xuất nguyện vọng muốn Chính phủ  tạo cơ chế linh động về nhân sự cấp phó cho những BV đặc thù và có quy mô khám chữa bệnh lớn.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu tại buổi làm việc với Phó Thủ tướng và đoàn công tác

Tránh lẫn lộn công –tư trong xã hội hóa y tế

Kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao công tác chuẩn bị báo cáo của Bộ Y tế với các số liệu tương đối đầy đủ, bám sát nội dung đổi mới cơ chế quản lý, đổi mới cơ chế tài chính và tổ chức lại hệ thống các đơn vị sự nghiệp.

Lắng nghe các ý kiến phát biểu tại buổi làm việc từ phía Bộ Y tế, từ các BV công- tư và các thành viên của đoàn công tác, Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, hiện nay, việc tự chủ về tài chính và thực hiện xã hội hóa các dịch vụ y tế đang diễn ra mạnh mẽ tại tuyến trung ương, tạo nên sự cạnh tranh để nâng cao chất lượng nhưng cũng còn tình trạng lẫn lộn công tư.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Vấn đề tự chủ gắn với xã hội hóa nhưng phải rành mạch về công tư, không được công tư lẫn lộn. Thứ 2 là không được phân biệt bệnh viện công và bệnh viện tư. Thứ 3 là việc tự chủ mạnh mẽ tại bệnh viện tuyến Trung ương rõ ràng khi nhà nước không đủ khả năng, giúp bệnh viện áp dụng được công nghệ cao trong khám chữa bệnh, nhưng nếu thực hiện không tốt thì sẽ dẫn đến tình trạng bệnh nhân dồn hết về tuyến cuối, làm trầm trọng thêm tình trạng quá tải tại tuyến trên.

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Y tế xem xét, đánh giá kỹ chức năng của trạm y tế xã, trung tâm y tế, phòng khám; cần tăng cường năng lực để sử dụng triệt để; đề xuất các giải pháp mạnh mẽ, có bước đột phá. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân.